YASİN SURESİ

muslim: Moderateur; Sesso :

Numero di messaggi : 99
Età : 54

مساهمة رقم 1

YASİN SURESİ

من طرف muslim الأحد 15 نوفمبر - 14:44:39

YASİN SURESİ

GİRİŞ

Adı: Birinci ayette geçen "Yasin" kelimesi surenin adı olmuştur.

Nüzul Zamanı: Bu surenin muhtevasından, Mekke döneminin ortalarında veya sonlarına doğru nazil olduğu anlaşılmaktadır.

Konu:
Kısaca bu surede, Hz. Muhammed'in (s.a) peygamberliğini inkar etmenin,
alay ve zulüm ile karşı koymanın korkunç sonuçlarıyla Kureyşli
müşrikler korkutulmaktadır. Her ne kadar deliller öne sürülerek
açıklamalar yapılıyorsa da bu surede "İnzar" esastır ve ağır
basmaktadır.

Üç hususta deliller öne sürülmüştür.

1) Tevhid hakkında delil olarak, kâinatta cerayan eden hadiselere işaret edilerek, insanın aklına hitab edilmiştir.

2) Ahiret hakkında ise, kâinat, insan yapısı ve her akıl sahibinin düşünebileceği hususlar delil olarak ileri sürülmüştür.

3)
Risalet hakkında şunlar delil olarak verilmiştir: Hz. Peygamber (s.a)
İslam'ın tebliği dolayısıyla çektiği meşakkatlerden ötürü, sizlerden
hiçbir surette ücret istemez. Çünkü, o bunları karşılıksız yapmaktadır.
Ayrıca Rasûlullah'ın (s.a) tebliğ ettiği mesaj akla uygundur ve bu
mesajı kabul etmek sizlerin yararınadır.

Burada, kalplerdeki
kilitlerin kırılması ve kalbinde az çok duygu bulunan hiçbir kimsenin
etkilenmekten hali kalmaması için, kuvvetli bir üslûbla tehdit ve
tenbih gayet şiddetli bir şekilde tekrarlanmıştır.

İmam Ahmed,
Ebu Davud, Nesaî, İbn Mace ve Taberani, Hz. Muakkıl b. Yesar'dan,
Rasûlullah'ın (s.a) şöyle bir hadisini rivayet etmişlerdir: "Yasin
Suresi Kur'an'ın kalbidiir." Fatiha Suresi hakkında, adeta Kur'an'ın
bir özeti olduğundan nasıl "Kitab'ın anası" denmişse, Yasin suresi için
de "Kur'an'ın çarpan kalbi" denmiştir. Sureye böyle denilmesinin
nedeni, onun etkileyici bir üslûbta ruhları harekete geçirmesi ve
onları durgunluktan kurtarmasıdır.

Yine Hz. Muakkıl b. Yesar'dan
İmam Ahmed, Ebu Davut ve İbn Mace, Rasûlullah'dan şöyle bir hadis
rivayet ederler: "Ölmekte olanlara Yasin Suresi'ni okuyun." Hadisin
maksadı, ölüm yaklaştığında, İslam'ı toplu bir şekilde hatırlatmak ve
İslam akidesinin zihinlerde tazelenmesini sağlamaktır. Böylece
sözkonusu kişinin gözü önünde ahiret manzarası canlanacağı için, öbür
dünyada ne gibi sahnelerle karşılaşacağını bilir ve kendisini buna
hazırlar. Bunun bir faydası olabilmesi için kişi Arapçayı bilmiyorsa
da, zikrin amacına ulaşabilmesi bakımından mealini okuması gerekir.
Rahman Rahim olan Allah'ın adıyla

1 Yâsin.1

2 Andolsun hikmetli Kur'an'a,

3 Gerçekten sen, gönderilen (peygamber)lerdensin.2

4 Dosdoğru olan bir yol üzerinde.

AÇIKLAMA

1.
"Yasin"in anlamı, İbn Abbas, İkrime, Dahhak, Hasan Basri ve Sufyan b.
Uyeyne'ye göre, "Ey İnsan" veya "Ey Şahıs"tır. Bazı müfessirlere göre
ise Yasin, "Ya Seyyid"in kısaltılmışıdır. Bu tevile göre, ayetin
muhatabı Rasûlullah'dır.

2. Böyle
bir başlangıç -haşa- Rasûlullah'ın (s.a) peygamberliğinden şüphede
olması ve Allah'ın onu inandırmaya çalışması anlamına gelmez. Bu
şekilde bir giriş, Kureyşli müşriklerin, Hz. Muhammed'in (s.a)
peygamberliğini şiddetle inkâr etmelerinden ötürü yapılmış ve bu yüzden
Allah surenin başında "Şüphesiz sen gönderilmiş peygamberlerdensin"
diye buyurmuştur. Yani kafirler gerçekten büyük bir yanılgı
içindedirler. Bundan dolayı Kur'an'a yemin edilerek, Kur'an "Hakim"
sıfatıyla birlikte anılmıştır. "Kur'an senin peygamberliğine bir
delildir ve hikmet doludur." Böylesine hikmetli sözleri ancak bir
peygamber tebliğ edebilir. Çünkü bu sözler bir insanın yeteneklerinin
çok üstündedir. Hz. Muhammed'i (s.a) tanıyan herkes bu sözlerin ona ait
olmadığını veya başka bir kimseden öğrenmediğini çok iyi bilir. (Daha
fazla bilgi için bkz. Yunus an: 2, 21-22, 44-4), İsra an: 104-105,
Nur-Giriş Bölümü, Şuara an: 1, Neml an: 93, Kasas an: 62-64, 102-109,
Ankebut an: 88-91, Rum an: 1-3 ve tarihsel arkaplan bölümü)
5 (Kur'an) Güçlü ve üstün olan, esirgeyen (Allah')ın indirmesidir.3

6 Babaları uyarılıp-korkutulmamış, böylece kendileri de gafil kalmış bir kavmi uyarıp-korkutman için (gönderildin).4

7 Andolsun, onların çoğu üzerine o söz hak olmuştur; artık onlar inanmazlar.5

8 Gerçekten biz onların boyunlarına, çenelere kadar (dayanan) halkalar geçirdik; bu yüzden başları yukarı kalkıktır.6

9 Biz onların önlerinde bir sed, arkalarında da bir sed çektik. Böylelikle onları örtüverdik, artık görmezler.7

AÇIKLAMA

3. Burada
Kur'an'ı inzal eden Allah'ın iki sıfatı beyan edilmiştir. Birincisi,
Galib ve Kuvvetli, ikincisi Rahim, yani merhametli. Birinci sıfatın
beyan edilmesinin nedeni, sözkonusu tebliğ ve nasihatın, sizler onu
inkar ettiğinizde aciz bırakılabileceğiniz güçsüz birinden sadır
olmamasıdır. Bilakis bu mesaj, herşey üzerinde galip olan kâinatın
sahibindendir. O'nun emirlerine kimse karşı koyamayacağı gibi, hiçbir
kimse O'ndan kaçıp kurtulamaz. İkinci sıfatın zikredilmesinin nedeni
ise, Allah'ın merhametinden ötürü, hidayete ermeniz, dünya ve ahirette
başarıya ulaşmanız için, sizlere Kitab ve Peygamber göndermesidir.

4.
Bu ayete iki şekilde anlam vermek mümkündür. Birincisi bizim mealde
verdiğimiz anlamda. Diğeri ise "gaflet içinde kalmış atalarının
uyarıldığı gibi bu toplumu da uyarın" şeklinde. Birinci anlamı kabul
ettiğimiz takdirde ayetin şu şekilde anlaşılması mümkündür: "Daha
önceden birçok peygamber gelip geçmesine rağmen, bunların yakın
zamandaki baba ve dedelerine peygamber gelmemişti. Dolayısıyla bunlar
daha önceki nesillere gelen talimatları unuttuğu için, yeniden tebliğde
bulunun."

Her iki anlam da doğrudur. Ancak burada akla şöyle bir
soru gelebilir: "Bunca zaman içinde kendilerine bir uyarıcı gelmediği
halde bu insanlar nasıl sorumlu tutulabilir?" Bu soruya şöyle cevap
verilebilir. Allah'ın bir topluma gönderdiği peygamberin talimatları
uzak bölgelere kadar yayılır ve onun getirdiği ışık yanmaya devam
ederse, yeni bir peygamberin gönderilmesine gerek yoktur. Fakat onun
getirdiği ışık ne zaman söner ve izleri yok olursa, işte o zaman Allah
yeni bir peygamber gönderir. Bir peygamberin talimatları diri ve net
olarak kaldığı sürece, o dönem bir peygamber olmaksızın geçti denemez.
Araplara Hz. İbrahim, Hz. İsmail, Hz. Şuayb, Hz. Musa, Hz. İsa gibi
peygamberler gelmiş, ayrıca onların talimatlarını yinelemek için
Arabistan'a içeriden ve dışarıdan gelenler olmuştur. Bundan, Araplar
arasında bu "mesaj"ın bilindiği anlaşılıyor. Ancak mesajın izleri
kaybolmaya yüz tutup hurafeler ile karıştığında, Hz. Muhammed (s.a)
Allah'ın izniyle peygamber seçilmiştir. Böylece Hz. Muhammed'in (s.a)
peygamberliği ile birlikte gelen mesajın kaybolmayacağı ve hurafelerle
karışmayacağı garanti edilmiştir. (İzah için bkz. Sebe an: 5).

5.
Burada kesinlikle iman etmemeye karar vermiş ve Rasûlullah'ın (s.a) her
dediğine karşı çıkma durumunda olan kimselere işaret olunmaktadır.
Onlar hakkında "azabı hak ettiler ve artık, iman etmezler" şeklinde
karar verilmiştir. Bundan şöyle bir anlam çıkar: Hz. Peygamber (s.a)
gerektiği şekilde tebliğ yapmış olduğu halde yine de inkarlarında
diretirlerse şayet, Allah bu inatlarından ötürü onlara iman nasip
etmez. Aynı konu ileride şu şekilde açıklanmıştır: "Sen ancak zikre
uyan ve görmediği halde Rahman'dan korkan kimseyi uyarabilirsin."
(Yasin: 11)

6. "Boyun
halkası" ifadesi ile onların hakkı kabullenmelerine engel olan inatları
kastedilmiştir. "O halkalar çenelerine kadar dayanmıştır ve bu yüzden
kafaları yukarı kalkıktır" ifadesiyle de tekebbür göstererek
kasıldıkları anlatılmak isteniyor. Allah, inatçılıkları dolayısıyla
onların boyunlarına, kibir ve büyüklenme halkası geçirmiştir, ne kadar
delil getirilirse getirilsin hakikati göremezler ve apaçık delilleri
bile kabul etmezler.

7.
"Önlerinden bir sed, arkalarından bir sed çektik" ifadesi ile onların
yapılarındaki inat ve kibir dolayısıyla geçmiş olaylardan ders
almadıkları gibi, geleceklerini dahi hiç düşünmedikleri kastolunuyor.
Çünkü taassub, onların her yanını kapladığı ve yanlış düşünceleri
gözlerine perde olduğu için, apaçık hakikatleri görememektedirler.
Şayet selim bir fıtrata sahip olsalardı, bu hakikatleri görebilirlerdi.
10 Kendilerini uyarıp-korkutsan da, uyarmayıp-korkutmasan da onlar için birdir; onlar iman etmezler.8

11
Sen ancak, zikre (Kur'an'a) uyan ve gayb ile Rahman olan (Allah')a
(karşı) içi titreyerek korku duyan kimseyi uyarıp-korkutursun. İşte
böylesini, bir bağışlanma ve üstün bir ecirle müjdele.

12
Şüphesiz biz, ölüleri biz diriltiriz; onların önden takdim ettiklerini
ve eserlerini de biz yazarız.9 Biz her şeyi, apaçık olan bir kitapta
tesbit edip korumuşuz.

13 Sen onlara, o şehir halkının örneğini ver; hani oraya elçiler gelmişti.10

AÇIKLAMA

8.
Bu, "tebliğ etmeye gerek yok" anlamına gelmez. Yani senin tebliğin
hertürlü insana ulaşır. Bunların bazıları yukarıda zikredilmiştir.
Diğerlerinin bahsi ileride gelecek ayetlerde sözkonusu edilecektir.
Birinciler, yani tekebbür ve inat içinde olanlar, sana karşı çıkmakta
kararlıdırlar. Bu yüzden onlar için üzülmene gerek yok, boşuna meyus
olma ve tebliğe devam et. Çünkü sen bu insanların içinde, Allah'tan
korkarak, doğru yola girmek isteyen kimselerin de bulunabileceğini
bilmelisin. Tebliğ ederken gerçek muhatabın işte bu insanlardır, onları
aramak ve bir araya getirmek senin görevindir. Diğerlerini bırak, bu
insanları bulmaya çalış.

9.
Bundan, insanların amellerinin üç şekilde kaydedildiği anlaşılıyor.
Birincisi, insanın iyi ve kötü tüm amelleri Allah'ın indinde
kayıtlıdır. İkincisi insanın amelleri anında tespit edilmektedir. Sonra
bunlar kıyamet günü ortaya çıkacaktır.

Yani, insan tüm
sözlerini, niyetlerini, arzularını zihninde yazılı bulacak ve yine tüm
davranışları bir film şeridi gibi gözünün önünden geçecektir. Üçüncüsü
ise insanın ölümden sonra geride bırakacağı iyi ya da kötü tesirlerdir.
Bu tesirler nereye ve ne zamana kadar devam ederse, o kimsenin hesabına
işlenecektir. Sözgelimi, kişinin çocuğunu iyi veya kötü şekilde terbiye
etmiş olması dolayısıyla o çocuğun topluma olan etkileri, yani insanın
ektiği tohumun karşılığı olan sevap veya günah, onun hesabına
işlenecektir.

10. Kadim
müfessirlerin çoğu bu şehri Antakya, iki elçiyi de iki havari sanmışlar
ve bu olayın kral Antiochus döneminde geçtiğini söyleyebilmişlerdir.
Fakat İbn Abbas, İkrime, Katade, Ka'b el-Ahbar ve Vehb bin Münebbih bu
kıssayı Hıristiyanların güvenilir olmayan rivayetlerine dayanarak
nakletmişlerdir. Oysa bu kıssanın tarihi bir mesnedi yoktur. Antakya'da
bu sülaleden 13 kral, "Antiochus" lakabıyla M.Ö.65'e kadar hüküm
sürmüştür. Ayrıca Hz. İsa'nın (a.s) Antakya'ya tebliğ etmeleri için
havari gönderdiğine dair Hıristiyanların dayandıkları hiçbir belgeleri
yoktur. Bilakis Kitab-ı Mukaddes'in, "Rasullerin işleri" bölümünden,
Hz. İsa'nın (a.s) göğe kaldırılışından birkaç sene sonra Hıristiyan
mübelliğlerin ilk kez Antakya'ya gittikleri anlaşılıyor. Bundan Allah
Teâlâ'nın hiçbir peygamberini oraya göndermediği veya peygamberlerinden
birini herhangi bir elçi tayin etmediği belli olmaktadır. Şayet bir
şahıs oraya kendiliğinden tebliğ etmeye gitmişse bile, o şahsa Allah'ın
peygamberi denilerek, tevil yapılamaz. Yine Kitab-ı Mukaddes'te,
Antakya'da yahudi olmayan birçok kimsenin Hıristiyanlığı kabul
ettiklerinden söz edilmektedir. Oysa Kur'an yukarıdaki beldenin önemli
bir özelliğini, belde halkının peygamberin davetini reddetmiş olmaları
ve dolayısıyla azaba uğradıkları şeklinde açıklar. Tarihi hiçbir
belgede Antakya'ya azab geldiğine dair bir kayıt yoktur. O halde
Antakya halkının peygamberleri reddettiğini ve bu yüzden azaba
uğradıklarını iddia etmek mümkün değildir.

Yukarıda da
zikredildiği gibi, Antakya sözkonusu "belde" olamaz. Hangi belde olduğu
Kur'an'da bildirilmemiş ve Rasûlullah'dan (s.a) bu konuda hiçbir hadis
gelmemiştir. Ayrıca bu "Rasûllerin" kim olduklarından da
bahsedilmemiştir. Kur'an kıssayı sadece bir vakıa olarak zikrettiği
için belde ve Rasûllerin isimlerinin bilinmesi pek gerekli değildir.
Sözkonusu kıssanın aktarılma amacı: "Kureyşlilere sizler nasıl inat ve
zıtlıkla Rasûlullah'ı (s.a) inkar ediyorsanız, o beldedekiler de aynı
yanılgı içindeydiler. Aynı yolu takip ettiğiniz ve inadınızda ısrarlı
olduğunuz takdirde, sizlerin sonu da o beldedeki insanlar gibi
olacaktır" demek suretiyle uyarıda bulunulmaktadır.

muslim

muslim: Moderateur; Sesso :

Numero di messaggi : 99
Età : 54

مساهمة رقم 2

رد: YASİN SURESİ

من طرف muslim الأحد 15 نوفمبر - 14:48:01

14 Hani biz onlara iki (elçi)
göndermiştik, fakat onlar ikisini yalanlamışlardı. Biz de (iki elçiyi)
bir üçüncüyle güçlendirdik; böylece dediler ki: "Şüphesiz biz, size,
gönderilmiş elçileriz."

15 Dediler ki: "Siz, bizim benzerimiz
olan bir beşerden11 başkası değilsiniz, Rahman (olan Allah) da herhangi
bir şey indirmiş değildir.12 Siz, yalnızca yalan söylemektesiniz."

AÇIKLAMA

11.
Diğer bir anlamıyla "Sizde bizim gibi bir insansınız ve peygamber
olamazsınız" demek istiyorlar. "Muhammed bir peygamber değildir. Çünkü
o da bizim gibi bir insandır" şeklinde aynı düşünceyi Mekke'deki
müşrikler de savunuyordu.

"Dediler: Bu peygambere ne oluyorki
yemek yiyor, çarşılarda geziyor, ona kendisiyle birlikte uyarıcı olacak
bir melek indirilmeli değil mi?" (Furkan: 7)

"Kalbleri
eğlencededir. O zulmedenler (aralarındaki) şu konuşmayı gizlediler. Bu
(Muhammed)'de sizin gibi bir insan değil mi? Şimdi siz göz göre göre
büyüye mi kapılacaksınız?" (Enbiya :3)

Kur'an-ı Kerim Mekkeli
müşriklere, "bu tür cahilce düşünceleri ilk kez sizler ortaya atmış
değilsiniz. Bilakis sizden önceki toplumlarda da "bir beşer rasûl, bir
rasûl de beşer olamaz" şeklinde cahilce düşünceler öne sürmüşlerdi"
diye bildiriyor. Nitekim Nuh kavminin ileri gelenleri de, onun
risaletini reddederken aynı şeyleri söylemişlerdir.

"(Nuh)
kavminin içinden ileri gelen bir grup (şöyle) dedi: Bu da sizin gibi
bir insandan başka birşey değildir. Size üstün gelmek istiyor. Eğer
Allah dileseydi melekleri indirirdi. Biz atalarımızdan böyle birşey
işitmedik." (Müminun: 24)

Ad kavmi, Hz. Hud (a.s) için aynı şeyleri söylemişlerdir.

"(Ad)
kavminden kendilerine dünya hayatının bol nimetlerini verdiğimiz o
inkar eden ve ahirete kavuşmayı yalanlayan eşraf takımı dedi ki; bu da
sizin gibi bir insandan başka birşey değildir. Sizin yediğinizden
yiyor, sizin içtiğinizden içiyor. Eğer sizin gibi bir insana itaat
ederseniz o takdirde siz, mutlaka hüsrana uğrayanlardan olursunuz."
(Müminun: 33, 34)

Semud kavmi, Hz. Salih (a.s) için aynı şeyleri
söylemiştir. "Bizden bir insana mı uyacağız? O takdirde biz apaçık bir
sapıklık ve çılgınlık içine düşmüş oluruz, dediler." (Kamer:24)

Yaklaşık
olarak tüm peygamberler, kafirlerin "siz bizim gibi bir beşerden
başkası değilsiniz" itirazları ile karşılaşmışlar ve onlara "biz de
sizin gibi bir beşerden başka birşey değiliz. Fakat Allah kullarından
dilediğine nimetini lütfeder. Allah'ın izni olmadan biz size delil
getiremeyiz. Müminler Allah'a tevekkül etsinler." (İbrahim: 11) diye
cevap vermişlerdir.

Bundan sonra Kur'an her dönemde, aynı
cahilce düşüncelerin, bazı kimseleri hidayetten alıkoyduğunu ve
dolayısıyla onlara azab geldiğini bildiriyor:

"Böyledir, çünkü
peygamberleri açık deliller getirirlerdi, fakat onlar: "Bize bir insan
mı yol gösterecek" dediler ve yüz çevirdiler. Allah da muhtaç
olmadığını gösterdi. Allah Gani'dir, Hamid'dir" (Tegabun: 6)

"İnsanlar bize yol gösterici olamaz", şeklinde bir düşünceye dayanarak yüz çevirdiler ve inkar ettiler."

"Zaten
kendilerine hidayet geldiği zaman insanları doğru yola gelmekten
alıkoyan şey, hep, Allah bir insanı mı peygamber gönderdi?
demeleridir." (İsra: 94)

Kur'an daha sonraları, "Allah
insanların hidayeti için, peygamber olarak her zaman insanları
gönderir, melekleri değil. Çünkü insanlara, ancak insan olan bir
peygamber örnek olabilir. Oysa insanoğluna melek veya başka bir varlık
örnek olamaz" demiştir.

"Biz senden önce yalnız kendilerine
vahyedilen erkeklerden başkasını peygamber göndermedik. Eğer
bilmiyorsanız zikir ehline sorun. Biz onları yemek yemeyen cesetler
yapmadık. Ölümsüz de değillerdi." (Enbiya: 7-8)

"Senden önce
gönderdiğimiz bütün peygamberlerde yemek yerler, çarşılarda gezerlerdi.
Biz sizi birbiriniz için sınama yaptık. Sabrediyor musunuz? (bakalım)
Rabbin herşeyi görendir." (Furkan: 20)

"Deki: Eğer yeryüzünde
uslu uslu yürüyen melekler olsaydı, elbette onlara gökten bir meleği
peygamber olarak gönderirdik." (İsra: 95)

12.
Bu, Mekkeli müşriklerin içinde oldukları başka bir cehaletti. Onlar,
"Allah insana hidayet ve vahy göndermez" diyorlardı. Günümüzde
Rasyonalistlerde (akılcılar), "Allah bu dünyadaki işlere karışmaz,
dünya ile bir ilgisi yoktur, bu insana kalmış bir husustur" diyerek
aynı şeyleri tekrarlamaktadırlar.
16 Dediler ki: "Rabbimiz, gerçekten sizin için gönderilmiş elçiler olduğumuzu bilmektedir."

17 "Bizim üzerimizde de (sorumluluk ve görev olarak) apaçık bir tebliğden başkası yoktur."13

18
Onlar dediler ki: "Herhalde biz, sizlerden dolayı uğursuzluğa14
uğradık. Eğer (bu söylediklerinize) bir son vermeyecek olursanız,
andolsun, sizi taşa tutacağız ve mutlaka bizden yana size acıklı bir
azab dokunacaktır."

19 Dediler ki: "Uğursuzluğunuz, sizinle
birliktedir.15 Size öğüt verildi diye mi (uğursuzluğa uğradınız)?
Hayır, siz ölçüyü taşıran bir kavimsiniz."16

20 Şehrin en uzak yerinden bir adam koşarak geldi: "Ey kavmim, elçilere uyun" dedi.

21"Sizden ücret istemeyenlere uyun, onlar hidayet17 bulmuş kimselerdir."

AÇIKLAMA

13.
Yani, bizim görevimiz Alemlerin Rabbi olan Allah'ın mesajını sizlere
ulaştırmaktır. Sizlere bu mesajı kabul ettirmek bizim elimizde
değildir. İster kabul edin, ister reddedin. Ancak reddeddiğiniz
takdirde bunun sorumluluğu sizlere aittir. Biz kendi görevimizi
yaparak, sizlere Allah'ın mesajını tebliğ ettik.

14.
Bu ifadeyle, "Sizler uğursuzsunuz, sizin yaptıklarınız dolayısıyla
tanrılarımız kızdı ve bu yüzden başımıza musibetler, felaketler geldi"
demek istiyorlar. Aynı sözleri münafıklar ve kafirler Hz. Peygamber'e
(s.a.) söylüyorlardı.

"Nerede olsanız, sağlam kaleler içinde
bulunsanız, yine ölüm sizi bulur. Onlara bir iyilik erişirse, "Bu Allah
katındandır" derler. Onlara bir kötülük erişirse, "Bu senin
yüzündendir" derler. Deki: "Hepsi Allah katındandır." Bu topluma ne
oluyor ki hemen hiç söz anlamıyorlar." (Nisa: 78)

Kur'an'ın
birçok yerinde böyle insanlara bu cahilane düşüncenin yeri olmadığı,
kafirlerin diğer peygamberlere de aynı itirazları öne sürdükleri
bildirilmiştir. Nitekim Semud kavmi de aynı şeyleri söylemiştir.

"Senin
ve seninle beraber bulunanların yüzünden uğursuzluğa uğradık dediler,
uğursuzluğunuz Allah'ın yanındadır. Doğrusu siz imtihan olunan bir
kavimsiniz." (Neml: 47)

Firavun'un kavmi de aynı tavır
içindeydi: "Onlara bir iyilik geldiği zaman; bu bizim (yüzümüzdendir),
derler. Kendilerine bir kötülük ulaşırsa Musa ve onunla beraber
olanları uğursuz sayarlardı. İyi bilin ki, onların uğursuzlukları Allah
katındandır, fakat çokları bilmezler." (A'raf: 131)

15. Hiç kimse, bir başka kimse için uğursuz değildir. Uğursuzluk insanın kendisindendir. Çünkü herkesin nasibi takdir edilmiştir.

"Her
insanın amellerini kendi boynuna doladık. Kıyamet gününde onun için
açılmış olarak önüne konacak bir kitab çıkarırız." (İsra: 13)

16.
Yani, sizler öğütten kaçıyor ve hidayetten değil, dalâletten
hoşlanıyorsunuz. Bu sebepten, hak ve bâtıl hakkındaki düşünceleriniz
bir delile değil, evham ve hurafelere dayanıyor.

17.
Allah'ın bu salih kulu, elçilerin doğruluğunu bir cümlede özetlemiştir.
Yani, bir Rasûl'un "hak" olması iki şarta dayalıdır. 1) Söz ve fiil, 2)
İhlas. Sözkonusu şahsın öne sürdüğü deliller şudur: Birincisi, "Bu
elçiler sizlere makul olan birşeyi tebliğ ediyorlar ve kendilerinde de
herhangi bir kötülük bulunmamaktadır." İkincisi ise, "Hiçkimse onlara,
kendi menfaatleri için tebliğ yapıyorlar diyemez. Dolayısıyla bu
kimselerin tebliğ ettikleri mesajın reddedilmesi için makul bir delil
yoktur. Kur'an, bu şahsın sözlerini naklederek, aynı zamanda bir
Rasûlun "hak" olabilmesi için gereken iki ölçüyü de vaaz etmiştir.
Şayet bir Rasûl'un "hak" olup olmadığını anlamak istiyorsanız bu iki
ölçüye göre değerlendirme yapmalısınız. Hz. Muhammed'in (s.a) söz ve
fiilleri onun doğruluk timsali olduğunu gösterirken ve tüm
çalışmalarının ardından, bunları kendi çıkarları için yaptığına dair
küçük bir işaret bile bulunmazken, kim, neye dayanarak Hz. Muhammed'in
(s.a.) tebliğ ettiği mesajı reddedebilir?
22 "Bana ne oluyor ki, beni yaratana kulluk etmeyecekmişim? siz O'na döndürüleceksiniz."18

23
"Ben, O'ndan başka ilahlar edinir miyim ki, Rahman (olan Allah), bana
bir zarar dileyecek olsa, ne onların şefaati bana bir şeyle yarar
sağlar, ne de onlar beni kurtarabilirler."19

24 "O durumda ise,20 gerçekten ben apaçık bir sapıklık içinde olmuş olurum."

25 "Şüphesiz ben, sizin Rabbinize iman ettim;21 işte beni işitin."

26 Ona: "Cennete gir"22 denildi. O da: "Keşke benim kavmim de bir bilseydi" dedi.

27 "Rabbimin beni bağışladığını ve beni ağırlananlardan kıldığını."23

AÇIKLAMA

18.
Bu cümle delil olması ve tebliğin hikmetini açıklaması açısından iki
güzel örnektir. Birinci bölümde; mahlukatın, yaratıcısı olan Allah'a
itaat ve kulluk etmesinin, aklın ve fıtratın gereği olduğunu
söylemiştir. Şayet bir mantıksızlık varsa o da insanın kendisini
halketmeyen varlıklara kulluk etmesidir. İkinci bölümde ise o şahıs
kavmine "Sizler sonunda ölecek ve şimdi kulluktan kaçındığınız
yaratanınıza döneceksiniz. O'ndan yüz çevirdiğiniz halde nasıl iyilik
bekleyebilirsiniz, bir düşünün" diyerek onların meseleyi idrak
etmelerine çalışıyor.

19.
Yani, ben apaçık bir günah işlersem eğer, Allah'ın indinde beni
kurtarabilecek kadar makbul hiçkimse yoktur. Şayet Allah beni
cezalandırmayı dilemişse, ona rağmen beni kurtarmaya kimsenin gücü
yetmez.

20. Yani, "Bunların bile bile mabud kabul ettiğim takdirde."

21.
Bu cümle, tebliğin hikmet inceliklerini taşımaktadır. Bu salih kul
böyle bir ifade kullanmakla onlara, "Benim iman ettiğim Rab sadece
benim değil, sizlerin de Rabbi'dir. Ben O'na iman etmekle bir yanılgı
içine düşmüş olmuyorum, ancak sizler iman etmemekle böyle bir yanılgıya
düşüyorsunuz" diyerek hatırlatmada bulunuyor.

22.
Yani, şehadetinin hemen ardından, bu salih kula cennet müjdesi
verilmiştir. Melekler onu karşılamak için dizilmişlerken, ona "Firdevs
cenneti seni beklemektedir" diye hemen haber vermişlerdir. Bu cümlenin
yorumu hakkında müfessirler arasında farklı görüşler vardır. Katâde,
"Allah bu kuluna cenneti hemen nasip etmiştir, orada yaşamakta ve
rızıklanmaktadır" derken, Mücahid: "Melekler ona sen cennete gireceksin
diye müjde vermişlerdir. Yani kıyametten sonra, herkes cennete
girerken, o da cennete girecektir" şeklinde bir yorumda bulunmuştur.

23.
Bu, üstün bir ahlâk örneğidir. Kendisini katleden kimselere karşı bu
salih insanın içinde hiçbir kin ve kızgınlık olmadığı gibi Allah
indinden beddua ve şikâyette bulunarak intikam almayı da düşünmemiştir.
Bilakis şimdi de onların iyiliklerini isteyerek, "Keşke kavmim de benim
sonumdan haberdar olsaydı. Böylelikle küfürlerinden vazgeçerek hidayete
erseler" demiştir. Yani, "Benim hayatımdan değilse bile ölümümden ibret
alsınlar". Bu şerefli insan kendini katleden insanların dahi cehenneme
girmelerini arzu etmemektedir. Aksine onların hidayete ermelerini ve
cennete kavuşmalarını temenni ediyor. Bu kimse hakkında Rasûlullah
(s.a) şöyle demiştir. "Bu şahıs kavmi için hayatı boyunca da, ölümünden
sonra da hep iyilik istemiştir."

Bu kıssa, dolaylı olarak
Mekkeli müşriklere şu hakikati öğretmek için zikredilmiştir: Hz.
Muhammed (s.a.) ve arkadaşları tıpkı bu kıssada olduğu gibi gerçekten
sizlerin iyiliğini isterler. Tüm zulmünüze rağmen bu insanlar sizlere
karşı bir kin ve nefret beslememektedirler. Onların kalbinde sizlerden
intikam almak gibi bir his de yoktur. Bunlar yalnızca sizlerin
sapıklığına karşıdırlar ve hidayete ermenizi istiyorlar. Bunun dışında
herhangi bir maksat gütmüyorlar.

Sözkonusu ayet, diğer birçok
ayetler gibi "Berzah" aleminin varlığını apaçık ispat etmektedir. Bu
ayetten bazı cahillerin sandığı gibi ölümden sonra kıyamete kadar
durgunluk olmayacağı anlaşılıyor.

Ancak bu safhada ruh, cismi
olmaksızın diridir, konuşur ve işitir, hisseder, memnun da olur,
kederli de, dünyadakilere ilgi de duyar. Şayet böyle olmasaydı
sözkonusu mümin cennet müjdesini duyduğunda, "Keşke kavmim benim
hayırlı sonumdan haberdar olsaydı" diyebilir miydi?
28 Kendisinden sonra ise, kavminin üzerine gökten bir ordu indirmedik; indirecek de değildik.

29 (Ancak onlara) Yalnızca bir tek çığlık (yetti); anında sönüverdiler.24

30 Yazıklar olsun kullara; ki onlara bir peygamber gelmeyi görsün, mutlaka onunla alay ederlerdi.

31 Görmüyorlar mı, kendilerinden önce nice kuşakları yıkıma uğrattık? Onlar, bir daha kendilerine dönmemektedirler.25

32 Ancak onların26 hepsi, toplanmış olarak huzurumuza getirilmişlerdir.

33 Ölü toprak kendileri için bir ayettir;27 biz onu dirilttik, ondan taneler çıkarttık, böylelikle de onlar ondan yemektedirler.

34 Biz, onda hurmalıklardan ve üzüm-bağlarından bahçeler kıldık ve içlerinde pınarlar fışkırttık:

35 Onun ürünlerinden ve kendi ellerinin yaptıklarından yemeleri için.28 Yine de şükretmiyorlar mı?29

36
Yerin bitirmekte olduklarından, kendi nefislerinden ve daha
bilmedikleri30 nice şeylerden bütün çiftleri yaratan (Allah çok)
yücedir.31

AÇIKLAMA

24.
Burada ince bir kinaye vardır. Zira onlar kendi kuvvetlerine güvenerek
gurur ve nefret içinde, güya bu üç elçiye inananları sindireceklerini
sanıyorlardı. Ancak bunların o gücü, Allah'ın azabı geldiğinde bir
çırpıda yok olmuştur.

25.
Yani, bunların izleri bile kalmamış ve azab geldiğinde kim nereye
düşmüşse orada kalmıştır. Bugün hiçkimse onlar hakkında birşey bilmez.
Çünkü onların sadece medeniyetleri değil, soyları bile yok olmuştur.

26.
Geçen iki ayrı bölümde Mekkeli müşrikler, inkarları, hakkı
yalanlamaları, ve Rasûlullah'a (s.a.) karşı koymalarından ötürü
kötülenmişlerdi. Şimdi ise sıra Hz. Peygamber (s.a.) ile kafirler
arasındaki asıl ihtilafa, yani tevhid ve ahiret akidesine gelmiştir.
Rasûlullah (s.a) tevhid ve ahiret akidesini onlara tebliğ ediyor, onlar
da karşı çıkıyorlardı. Bu konuda arka arkaya deliller getirmek
suretiyle, insanlar düşünmeye davet edilmektedir. Peygamber (s.a)
sizlere, kâinatın herşeyi ilan ettiğine bir bakın diyor. Nitekim
önümüzde bulunan herşey bu hakikate işaret etmiyor mu?"

27. Yani, tevhidin hak, şirkin bâtıl olduğuna bir delil değil midir?

28.
Bu cümleye "Onların meyvelerinden ve ayrıca kendi elleriyle
yaptıklarından yesinler" şeklinde de bir anlam verilebilir. Yani,
ekmek, çorba, reçel, vs. gibi tabii olarak yaratılmış ürünlerden
hazırlanan gıda maddeleri.

29. Bu
kısa cümlelerle yeryüzündeki bitkiler dünyası, delil olarak öne
sürülmüştür. İnsanlar, gece-gündüz yeryüzündeki ürünleri yedikleri ve
yararlandıkları halde, onları hiç önemsemiyorlar, fakat gafletten
kurtulup dikkat edecek olurlarsa, o zaman, bu mahsulü veren tarlaların,
zengin bağ ve bahçelerin, üzerlerinde akan ırmak ve derelerin
hiçbirinin kendi kendine oluşmadığını anlayacaklardır. Tüm bunların
ardında, Alemlerin Rabbi olan Allah'ın hikmet ve kudreti gizlidir.

Yeryüzünün
hakikati, yapısı ve ne tür elementlerden müteşekkil olduğu hakkında
düşünün. Yeryüzü kendi kendine birşey yaratmaya kadir değildir. Bu
elementleri ayrı ayrı da incelerseniz, bir terkip halinde de
incelerseniz, onların kendi kendilerine can verebildiklerini
göremezsiniz. Öyleyse bu cansız topraktan bunca bitkinin meydana
gelmesi nasıl mümkün olmaktadır? Araştırdığınız takdirde birkaç sebep
olduğunu görürsünüz. Şayet bu sebepler var olmasaydı hayat da olmazdı.

1) Yeryüzünün
bazı bölgelerinde, toprağın üstündeki satıhta, bitkiler için gıda
vazifesi gören bazı maddeler vardır. Bitkilerin köklerini salabilmeleri
ve bazı gıdaları alabilmeleri için, bu üst satıh daha yumuşaktır.

2) Yeryüzünde
çeşitli durumlarda akan suların içinde bazı maddeler vardır. Bu
maddeler suyun içinde bulunmakla, bitkilerin gıda almalarını sağlarlar.
Bitkiler bu suyu kökleri vasıtasıyla yerin altından alırlar.

3)
Arzın üstündeki hava, dünyayı semavi afetlerden koruduğu gibi, ayrıca
bulut olarak yağmurun yağmasını da sağlar. Bitkilerin canlılığını
sürdürebilmeleri ve büyümeleri için gerekli olan bazı gıdalar da hava
içerisinde bulunmaktadır.

4) Ayrıca bitkilerin münasip
bir sıcaklık ve mevsimde ortaya çıkmaları güneş ve yeryüzü arasındaki
dengeli ilişki sayesinde olmaktadır.

Bu dört temel unsurun
(onların neden olduğu daha birçok hadise vardır) biraraya gelmesiyle
bitkilerin yaşaması mümkün olmaktadır. Bütün bu şartlar önceden
hazırlanarak, ayrı tohumlardan ayrı cinste bitkiler çıkmıştır. İşte
toprak, su, hava ve mevsim unsurları münasip bir şekilde biraraya
geldiği zaman, bitkiler büyümeye ve gelişmeye başlarlar. Her tohumdan
aynı cinste çıkan bitki ve ağaçlar soya dayalı ortak özellikler
taşırlar. Ayrıca bu bitki ve ağaçlar birkaç değil sayısız çeşitte
yaratılmışlardır. Böylece bu sayısız çeşitteki bitkiler, insanlar ve
hayvanlar için, gıda, elbise, ilaç ve daha birçok ihtiyacı
karşılamaktadırlar.

Bu hayret verici nizam hakkında, inat ve
taassuba saplanmamış bir insan düşünecek olursa eğer, bütün bu nizamın
kendiliğinden olmadığına ve bu ihtişamın ardında hikmete dayalı bir
plan olduğuna, vicdanı hemen şehadet edecektir. Öyleki o hikmet
sayesinde toprak, su, hava ve mevsimler münasip bir dengeye göre
biraraya gelmişler ve böylece insanların, hayvanların ve bitkilerin
ihtiyaçları yaratılmıştır. Akıl sahibi hiçbir insan, böylesine muazzam
bir nizamın sadece bir tesadüf eseri olduğunu düşünemez.

Dolayısıyla
bunları birkaç ilahın yaratmadığı ortaya çıkıyor. Toprak, hava, su,
güneş, bitkiler, hayvanlar ve insanlar da olmak üzere hepsinin
yaratıcısı ve Rabbi tek olan Allah'dır. Şayet bunların herbirisinin
ayrı ayrı Rabbi olsaydı bu muazzam nizam, o denli ince ilişkilerle
oluşmuş bir sistem haline gelemezdi. Yine milyonlarca yıldız, böylesine
bir birliktelik olmadan akıp gidemezdi.

Tevhid hakkında deliller
serdedildikten sonra, "Bunlar şükretmiyorlar mı?" diye buyuruluyor.
Yani hayatlarını sürdürebilmeleri için gereken herşeyin yaratılmış
olmasına rağmen, onlar başkalarına şükrediyorlar ve bir çöp bile
yaratmaya muktedir olamayan şeylere secde ve ibadet ederek, nankörlükte
bulunuyorlar.

30. Yani,
O her ayıptan münezzehdir. O'nda hiçbir zaaf ve eksiklik olmadığı gibi
ortağı da yoktur. Müşrikler Allah'a ortak koştukları için bu deliller
öne sürülmüştür. Çünkü şirk koşmak - Allah'a sığınırız- Allah'da bir
zayıflık ve noksanlık var demektir. Güya o ortaklar, Allah'ın eksik
yönlerini tamamlayacak ve O'na yardım edeceklerdir. Yine onlar, Allah'ı
dünyadaki hükümdarlar gibi zannederek kendisinin vezir ve müşavirlere
muhtaç olduğunu ve sevgili veliaht ve yakınlarının hükümranlığına
karışabileceklerini tasavvur ederler. Böylesine cahilce tasavvurlar
olmasaydı, şirk de olmazdı. Bu nedenden ötürüdür ki Kur'an'ın çeşitli
yerlerinde Allah'ın müşriklerin iftira ettikleri tüm ayıp, zaaf ve
noksanlıklardan, pak ve münezzeh olduğu bildirilmiştir.

31.
Bunlar Tevhid hakkında öne sürülmüş delillerdir. Daha önce zikredilmiş
olan bazı gerçekler, burada tekrarlanıyor. Çevrenizde gece gündüz
sürekli gördüğünüz şeyler üzerinde dikkatle düşündüğünüz takdirde bile,
tevhid akidesine ulaşabilirsiniz. Erkek ve kadının birleşmesinden insan
meydana geliyor, hayvanların da dişili-erkekli yaratılmasından onların
nesli devam ediyor. Bitkiler de aynı kanunlara bağlıdırlar. Hatta
cansız maddelerde de, farklı unsurlar biraraya gelerek, mürekkeb
varlıklar oluşuyor. Sözgelimi maddenin temel yapısında bulunan pozitif
ve negatif elektronların biraraya gelişiyle birlikte elektrik ortaya
çıkmaktadır. Nitekim kâinatın yapısında bulunan tüm maddeler pozitif ve
negatif olmak üzere bir çiftten ibarettir. Yani kâinat o kadar hassas
ve dengeli bir şekilde inşa edilmiştir ki, akıl sahibi hiçbir insan tüm
bunların bir tesadüf sonucu meydana geldiğini söyleyemez. Ayrıca bunca
sayısız çiftin biraraya gelerek oluşturduğu bu muazzam nizam, birkaç
yaratıcının eseri olamaz. Bu çiftleri biraraya getirmek suretiyle çeşit
çeşit mahluku yaratmak, Allah'ın birliğinin apaçık bir ispatıdır.

muslim

muslim: Moderateur; Sesso :

Numero di messaggi : 99
Età : 54

مساهمة رقم 3

رد: YASİN SURESİ

من طرف muslim الأحد 15 نوفمبر - 14:51:49

37 Gece de kendileri için bir ayettir. Gündüzü ondan sıyırıp-yüzeriz, hemen onlar artık karanlıkta kalıvermişlerdir.32

38
Güneş de, kendisi için (tesbit edilmiş) olan bir müstakarra33 doğru
akıp-gitmektedir. Bu, üstün ve güçlü olan, bilen (Allah)ın takdiridir.

39 Ay'a gelince, biz onun için de birtakım uğrak yerleri takdir ettik; sonunda o, eski bir hurma dalı gibi döndü (döner).34

40
Ne güneşin aya erişip-yetişmesi gerekir,35 ne de gecenin gündüzün önüne
geçmesi.36 Her biri bir yörüngede yüzüp gitmektedirler.37

AÇIKLAMA

32.
İnsanoğlu gece ve gündüzün devam ettiğini, her an görmektedir. Bir
kimse, sadece bu hadise üzerinde bile düşünse, bu nizamın ardında
kudret ve hikmet sahibi birinin olduğunu görecektir. "Gece gitmeden
gündüz gelmez". Bu kesin bir kanundur ve bu hadisenin, diğer mahlukat
üzerindeki tesirlerinden, bu nizamın şüphesiz bir yaratıcının iradesi
dahilinde hareket ettiği anlaşılmaktadır. Yeryüzünde insanlar,
hayvanlar, bitkiler, hatta su, hava ve diğer maddelerin varlığı güneşin
yeryüzü ile arasında olan münasib bir mesafe sayesinde mümkün
olabiliyor. Yine bazı bölgeler, bazı zaman dilimleri içinde güneşin
etki alanına girerek, aydınlanırlar. Şayet böyle olmasaydı oralarda
hayatı sürdürmek mümkün olmazdı. Güneş yeryüzünden şimdiki durumundan
daha az veya çok uzakta olsaydı, ya da bir bölgede sürekli gece, diğer
bir bölgede sürekli gündüz olsaydı, yahut gece ve gündüzün deveranı çok
hızlı, çok yavaş veya düzensiz, kısaca gelişigüzel olsaydı, böyle bir
halde hayat mümkün olmazdı.

Öyleki cansız maddelerin biçimsel
özellikleri dahi farklı olurdu. Bir kimsenin kalp gözü kapalı değilse
eğer, bu nizamda Allah'ın varlığını açıkça müşahade eder. O Allah ki
çeşit çeşit mahluku yarattı. Ve onların hayatını sürdürebilmesi için
güneş ile arz arasında uygun bir mesafe tayin etti. Tüm bu sarih
delillere rağmen, bir insan Allah'ın birliğini hâlâ müşahede edemiyor,
bu gayet dakik ve ince sistemin bir tesadüf eseri olduğunu sanarak
herhangi bir delilin olmadığından sözediyorsa bu kimse akılsızın
biridir.

33. Bu ifade
ile "güneşin sonunda nerede istikrar bulacağı" kastolunuyor. Bu ayetin
gerçek anlamı, insanoğlu kâinatı bütünüyle kavrayabildiğinde ortaya
çıkacaktır. Ancak insanın bilgisi sınırlıdır. Bugün bildiği, yarın elde
ettiği bilgi vasıtasıyla, onun görüşlerini ve öne sürdüğü teorilerini
değiştirebilir. Sözgelimi insanlar dün güneşin, dünyanın etrafında
döndüğüne, bilimin ilerlemesiyle ortaya çıkan modern teorilere (güneş
sistemi) göre ise, dünyanın, yıldızlar ve gezegenlerin güneşin
etrafında döndüğüne inanıyorlardı. Yani güneş sabittir. Oysa bugünkü
düşüncelere göre, sadece güneş değil, tüm yıldız ve gezegenler (ki
önceden sabit kabul ediliyorlardı), bir yöne doğru akıp gitmektedirler.
Kısaca daha önce sabit olduğu sanılan gezegenlerin saniyede 10 veya 100
mil hızla hareket ettiği kabul edilmektedir. Astronomi bilginlerine
göre güneş tüm sistemle birlikte saniyede 20 km. hızla hareket
etmektedir. (Daha fazla bilgi için bkz. Britanica Ansiklopedisi, Yıldız
ve Güneş mad.)

34. Yani
ayın durumu hergün değişmekte ve birinci gün hilal iken, 14. gün Bedir
haline gelmektedir. Daha sonra tekrar yavaş yavaş küçülerek eski
şekline dönüşmektedir. Bu hadise milyonlarca yıldan beri, bir
değişikliğe uğramadan sürüp gider. Dolayısıyla insanoğlu, ayın hangi
gün nasıl bir şekil aldığını hesap edebilmektedir. Aksi takdirde bunu
hesap edebilmek mümkün olmayacaktı.

35.
Bu cümle iki anlama da gelebilir ki, ikisi de doğrudur. Birincisi;
güneş, ayı kendi yörüngesine çekebilecek kadar güçlü değildir ve ayın
yörüngesine girerek ona çarpabilir. İkincisi, ay için tayin edilen
vakitte güneş çıkmaz. Yani gece mehtap varken, aniden güneşin ortaya
çıkması mümkün değildir.

36. Gece ve gündüzün birbirine karışması da sözkonusu değildir.

37.
"Felek", kelimesini Araplar yıldızların ekseni için kullanırlar.
Gökyüzü anlamına da gelir. Burada "Hepsinin ayrı felekte yüzdükleri"
şeklinde bir ifade kullanılmıştır. Böylece dört hakikate birden işaret
olunmaktadır:

1) Sadece güneş değil, ay, yıldızlar, gezegenler, samanyolu v.s. hepsi de hareket etmektedirler. 2) Bunların herbirinin ekseni ayrı ayrıdır. 3) Felekler değil, yıldızlar, gezegenler hareket etmektedirler. 4) Bunlar suda herhangi bir maddenin görünüşü gibi fezada da yüzmektedirler.

Elbette
bu ayet ile astronomi bilgisi vermek istenmemektedir. Burada insanlar
sadece düşünmeye davet ediliyorlar: Yani sizler yeryüzünden gökyüzüne
değin, nereye bakarsanız bakın, Allah'ın ayetlerini görürsünüz ve hiç
bir varlığın Allah'ın ortak koştuğuna dair bir emare bulamazsınız.
İçinde bulunduğumuz güneş sisteminin ne derece büyük olduğu şu
hususlardan anlaşılmaktadır: Güneş dünyadan 300 kat daha büyüktür.
Neptün'ü en uzak gezegen olarak kabul edecek olursak, güneş ile
arasındaki mesafenin 2793 mil olduğunu görürüz. Şayet Plüton'u kabul
edersek onun da güneş ile arasındaki mesafe 460 mildir. İçinde
bulunduğumuz güneş sistemi, bu kâinatın bir parçası olduğuna göre,
buradan hareketle tüm kâinatın büyüklüğünü tahmin edebilirsiniz.
Dünyanın kendisinin bağlı olduğu güneş sisteminde 3 milyar gezegen
vardır. Yeryüzüne en yakın gezegenden dünyamıza, bir ışık 4 senede
ulaşır. Bu güneş sistemi anlaşıldığı kadarıyla, iki milyon sistemden
sadece biridir. Bizim güneş sistemimize en yakın başka bir sistem
arasında o kadar uzak bir mesafe vardır ki, ondan bizim sistemimize
ışık hızıyla bir milyon yılda ulaşılabilir. Uzak olanlar ise, bugünün
hesaplarına göre yüzmilyon yılda ulaşır. Yine bildiklerimizin dışında
başka alemler olup olmadığından emin değiliz.

Bugüne kadar
kâinat hakkındaki bilgiler dünyada bulunan aynı maddelerden müteşekkil
olmaları ve aynı kanunlara tabi bulunmaları sayesinde elde edilmiştir.
Şayet böyle olmasaydı, dünyamızdan öbür gezegenlerin niteliği hakkında
tahminler yürütmek mümkün olmayacaktı. Bu, tüm kâinatın yaratıcısının
ve sahibinin bir olduğunun ispatıdır. İçinde milyonca yıldan bu yana
varlığını devam ettiren sayısız yıldızlar ve gezegenler bulunan bir
muazzam nizamın ardında bir gücün, kuvvet ve hikmet sahibinin
bulunmadığını hiçbir akıl sahibi öne süremez.
41 Onların soylarını dolu gemilerde (ana rahimlerinde) taşımamız da kendileri için bir ayettir.38

42 Ve kendileri için binmekte oldukları bunun benzeri (nice) şeyleri yaratmamız da.39

43 Eğer dilersek onları batırır-boğarız; bu durumda ne onların imdadına yetişen olur, ne de onlar kurtulabilirler.

44 Ancak bizden bir rahmet olması ve (onları) belirli bir zamana kadar yararlandırmamız başka.40

45
Onlara: "Önünüzde olandan41 ve arkanızda olandan korkup-sakının, belki
esirgenirsiniz" denildiğinde, (dinlemeyip küfre saparlar)

46 Onlara, Rablerinin ayetlerinden bir ayet gelmeyi görsün, mutlaka ondan yüz çeviricidirler.42

47
Ve onlara: "Size Allah'ın rızık olarak verdiklerinden infak edin"
denildiği zaman da, o küfre sapanlar iman edenlere dediler ki:
"Allah'ın, eğer dilemiş olsaydı yedireceği kimseyi biz mi yedirecek
mişiz? Gerçekten siz, apaçık bir şaşkınlık içindesiniz."43

48 Ve derler ki:44 "Eğer doğru söylüyorsanız45 bu tehdit (etmekte olduğunuz yıkım ve azab) ne zamanmış?"

49 Onlar, yalnızca tek bir çığlıktan başkasını gözetmezler, onlar birbirleriyle çekişip-dururken o kendilerini yakalayıverir.

50 Artık ne bir tavsiyede bulunmağa güç yetirebilirler, ne de ailelerine dönebilirler.46

AÇIKLAMA

38.
Burada işaret olunan gemi, Hz. Nuh'un gemisidir. "Ve onun içinde
zürriyetlerini taşıdık" ifadesinde geçen "zürriyet", Hz. Nuh'un (a.s)
ashabıdır. Çünkü Nuh tufanında Hz. Nuh'un (a.s) ashabı dışında tüm adem
nesli helak olmuştu. Bu yüzden Hz. Nuh'un (a.s) ashabı "insan nesli"
şeklinde ifade edilmiştir. Nitekim kıyamete değin tüm insanlık aynı
nesilden gelmektedir.

39.
Burada tarihte ilk gemiyi Hz Nuh'un (a.s) yaptığına işaret vardır.
Ondan önce insanlar nehirleri ve denizleri aşmanın yolunu
bilmiyorlardı. Cenab-ı Allah bu bilgiyi Hz. Nuh (a.s) vasıtasıyla
insanoğluna vermiştir. Allah'ın salih kulları gemiye binerek tufandan
kurtuldukları zamandan bu yana tüm nesiller gemiyle denizlerde sefere
çıkmaya başlamışlardır.

40.
Daha önceki ayetlerde Tevhid hakkında deliller serdedilmiş ve
insanoğlunun tabiat üzerindeki tasarruf hakkının Allah'ın bir lütfu
olduğu belirtilmişti. Tabiat kuvvetleri üzerindeki tasarruf gücü
insanın kendi elde ettiği bir güç olmayıp, Allah'ın bağışladığı ilim
vasıtasıyla mümkün olmaktadır. Aksi takdirde insanların bu büyük
kuvvetlere hakim olması ve kendi başına bu kuvvetleri kullanma
sırlarını keşfetmesi sözkonusu olamazdı. Yine de insan tabiat
kuvvetlerine Allah'ın izin verdiği sürece hükmedebilir ve tabiat
kuvvetleri de bu zaman zarfında insana tabi olurlar. Nitekim bugün
insanın hizmetinde olan tabiat kuvvetleri Allah'ın dilemesiyle aniden
insan hayatını tehdit etmeye başlar ve insan tabiatın karşısında
çaresiz kalır. Bu gerçeği açıklamak amacıyla gemilerin denizlerde
yüzmesi örnek olarak veriliyor. Şayet Allah, Hz. Nuh'a (a.s) gemi yapma
tekniğini öğretmese ve iman edenleri ona bindirerek insanoğlunun
yeryüzüne yayılmasını sağlamasaydı, insanlık tufanla birlikte yok
olurdu.

Allah gemi yapabilmenin yolunu öğrettiğinden bu yana
insanoğlu nehirleri ve denizleri aşmayı başarabilmiştir. İnsanlar bu
sahada ne kadar gelişme gösterseler de sonuçta denizlere hakim
oldukları söylenemez. Su, bugün de Allah'ın buyruğu altındadır ve Allah
dilediği anda tüm gemileri içindekileriyle suya gömer.

41. Yani, sizden önce geçmiş toplumlar.

42.
"Ayet" kelimesi ile Allah'ın kitabının ayetleri kastedilmektedir. Bu
ayetler vasıtasıyla insanlara nasihatta bulunulur. Ayrıca kâinatın
ayetleri (insan vücudu, insanlık tarihi) ibret alınmak isteniyorsa
eğer, insanlar için nasihattırlar.

43. Bu
ifade ile, onların inkarlarından ötürü sadece akıllarının değil
duygularının da kalmadıklarına işaret ediliyor. Onlar, Allah katında
sahih bir anlayışa sahip olmadıkları gibi, insanlara da kötü
davranıyorlar. Nasihata sırt çevirip içinde bulundukları dalâlet için,
mazeretler öne sürdükleri yetmiyormuş gibi her iyilikten kaçmak için
bir bahane buluyorlar.

44.
Tevhid'in dışında kafirlerin inkar etmekte oldukları diğer mesele de
ahiret düşüncesidir. Ahiret hakkında deliller ileride zikredilecektir.
Fakat burada kafirler neyi inkar ettiklerini bilsinler diye özellikle
kıyamet ve ahiret tablosu çizilmiştir. Sizler inkar ettiniz diye
kıyamet saati iptal olmaz, o muhakkak gelecek ve sizler o günle
karşılacakınız.

45.
Onların asıl maksatları kıyametin vaktini öğrenmek değildir. Şayet
onlara bu vakit, "filan gün, filan saat" gelecektir diye bildirilseydi
bile, onların şüpheleri silinmiyecekti. Onların maksadı alay etmek
olduğu için, onlara sadece şöyle bir cevap verilmiştir. "Kıyamet
muhakkak gelecektir. Onda hiçbir şüpheniz olmasın."

46.
Yani, kıyamet insanların gözleyebileceği bir şekilde yavaş yavaş
gelmeyecektir. Bilakis kıyamet insanların hiç ummadığı bir anda gelecek
ve kim neredeyse orada kalacaktır.

İbn Ömer ve Ebu Hureyre,
Rasûlullah'dan (s.a.) şöyle bir hadis rivayet etmişlerdir. "İnsanlar
yürüyorlarken, pazarlarda alışveriş yaparlarken ve meclislerde sohbet
ederlerken, aniden Sur'a üfürülecek. Bir kimse kumaş satın alıyorsa
eğer, kumaşı elinden bırakmaya vakti olmadan, hayvanlarına su vermek
için yalağa götürmüşse su vermeden, sofraya oturduğunda bir lokma
almışsa, ağzına götürmeden kıyamet gelecektir.
51 Sûr'a üfürülmüştür; böylece onlar kabirlerinden (diriltilip) Rablerine doğru (dalgalar halinde) süzülüp-giderler.47

52
Demişlerdir ki: "Eyvahlar bize, uykuya-bırakıldığımız yerden bizi kim
diriltip-kaldırdı?48 Bu, (öyle oluyor ki) Rahman (olan Allah)ın
va'dettiğidir, (demek ki) gönderilen (peygamber)ler de doğru
söylemiş."49

53 O, yalnızca bir tek çığlıktan başkası değildir; artık onların hepsi toplanmış olarak huzurumuza getirilmişlerdir.

54 İşte bugün, hiç kimseye50 (hiç) bir şeyle zulmedilmez ve siz de yapmakta olduklarınızdan başkasıyla karşılık görmezsiniz.

55 Gerçek şu ki, bugün cennet halkı, 'sevinç ve mutluluk dolu' bir meşguliyet içindedirler.51

56 Kendileri ve eşleri, gölgeliklerde, tahtlar üzerinde yaslanmışlardır.

57 Orada taptaze-meyveler onların ve istek duymakta oldukları her şey onlarındır.

58 Çok esirgeyen Rabb'dan onlara bir de sözlü "Selam" (vardır).

AÇIKLAMA

47.
"Sur" hakkında açıklama için bkz. Taha an: 78. Birinci Sur ile ikinci
Sur arasında ne kadar bir süre olacağı hakkında bir bilgiye sahip
değiliz. Bu zaman süresi yüzlerce veya binlerce yıl olabilir. Ebu
Hureyre Rasûlullah'dan (s.a.) şöyle bir hadis rivayet etmiştir.
"İsrafil Sur'a ağzını dayamış ve emir beklemektedir. Sur'a üç defa
üflenecektir. 1) Nefhet'ul-Feza: Tüm dünya donup kalacaktır. 2)
Nefhet'ul-Saika: Herşey helak olacaktır. Böylece hiçbir tümsek
kalmayacak, yeryüzü dümdüz hale gelecek ve Samed olan Allah'dan başka
herşey yok olacaktır. 3) Nefhet'ul-Kıyam'ur Rabb'ul Alemin: Allah
"Kalkın" diye mahlukatına nida edecektir ve herkes ayağa kalkacaktır."
Bu husus Kur'an'ın çeşitli yerlerinde teyid edilmiştir. Örneğin bkz.
İbrahim an: 56-57, Taha an: 82-83

48. Yani,
o an idrakten yoksun bir halde uyuduklarını sanacaklar ve birden
korkunç bir hadiseden ötürü uykudan sıçrar gibi, kaçmaya
başlayacaklardır. Daha fazla bilgi için bkz. Taha an: 78, İbrahim an:18

49.
Burada bu cevabı kimin verdiği açıklanmamıştır. Biraz vakit geçtikten
sonra gerçeği anlayarak, kendi kendilerine "Vah halimize. Bu, o
Rasûl'ün bize haber verdiği şeydir. Oysa biz onu yalanlamıştık"
demeleri mümkündür. Yine iman ehlinin, "Hayır uykudan uyanmadınız. Bu
ölümden sonraki hayattır" şeklindeki konuşmalarına karşılık verilmiş
bir cevap olması da mümkündür.. Ayrıca böyle bir cevabı, kıyamet
sahneleri veya melekler de vermiş olabilir.

50. Kıyamet günü Allah Teâlâ, müşriklere, fasıklara ve mücrimlere huzuruna getirildiklerinde hitab edecektir.

51.
Bu ifadeden gerçek iman sahiplerinin mahşer meydanında
bekletilmeyecekleri anlaşılmaktadır. Onlar hesaba hiç çekilmeden veya
kolay bir yargılamadan sonra cennete sevkedileceklerdir. Çünkü onların
sicili temizdir ve bu yüzden mahkeme anında bekletilerek eziyete
uğratılmayacaklardır. Böylece Allah mahşer meydanında sorguya çektiği
mücrimlere bu insanları göstererek, "Bu salih insanlar ile, "bunlar
ahmaktır" diye dünyada alay ediyordunuz. Ancak asıl akıl sahibi
bunlardır. Çünkü cennete kavuştular, sizler kendinizi akıllı
sanıyordunuz. Oysa şimdi işlediğiniz suçlardan ötürü hesap
vermektesiniz" diyecektir.
59 "Ey suçlu-günahkârlar, bugün siz bir yana çekilin."52

60 "Ey Adem oğulları, ben size and vermedim mi ki: -Şeytana kulluk etmeyin, çünkü, o, sizin için apaçık bir düşmandır;"

61 "Bana kulluk edin, doğru olan yol budur."53

62 Andolsun o, sizden birçok insan-kuşağını saptırmıştı. Yine de aklınızı kullanmıyor muydunuz?54

63 İşte bu, size vadedilmiş olan cehennemdir.

64 Küfre sapmalarınıza karşılık olmak üzere bugün oraya girin.

AÇIKLAMA

52.
Bu ayet iki şekilde de anlaşılabilir. Birincisi mümin ve salih
insanlar, kafirlerden ayrılacaklardır. Çünkü dünyada aynı kavme,
kabileye veya aileye mensup olmalarından ötürü birlikteydiler. Ancak
şimdi onlarla bir bağları kalmayacaktır. İkincisi, parti, grup gibi
topluluklara mensup olmanın getirdiği ilişkiler kesilerek, herkes
yapayalnız sadece yaptıklarının hesabını verecektir.

53.
Allah Teâlâ burada "ibadet" kelimesini, "itaat" anlamında kullanmıştır.
Daha önce bu konuda açıklamalar yapmıştık. Bkz. Bakara an: 170, Nisa
an: 145, En'am an: 87-107, Tevbe an: 30, İbrahim an: 32, Kehf an: 50,
Meryem an: 27, Kasas an: 86, Sebe an: 63, Ayrıca İmam Razi'nin Tefsir-i
Kebir adlı eserinden, bu konudaki güzel bir açıklamasını aşağıya
alıyoruz.

"Şeytana ibadet etme" ifadesinin anlamı, "Şeytan'a
itaat etme" demektir. Yani insan sadece Şeytan'a secde etmekten men
olunmakla kalmıyor, aynı zamanda ona uymaktan ve itaat etmekten de men
olunuyor.

İşte bu bağlamda itaat, ibadet anlamı taşır." Bu
ifadelerin ardından İmam Razi şöyle bir soru yöneltiyor. "Şayet itaat
kelimesi, ibadet anlamı da taşıyorsa, "Allah'a, Rasûlüne ve sizden olan
emir sahiplerine itaat edin" ayeti mucibince, bizler, Rasûl'e (s.a.) ve
emir sahibi olan kimselere ibadet mi etmiş oluyoruz? İmam Razi bu
soruyu yine kendisi cevaplıyor. "Bu kimselere Allah'ın emri ile itaat
edilmektedir. Yani onlara itaat etmekle, aslında Allah'a ibadet etmiş
oluyoruz. Tıpkı Allah meleklere "Adem'e secde edin" diye emrettiğinde
de meleklerin Adem'e değilde, Allah'a secde etmiş olmaları gibi.
Bizlerin emir sahiplerine itaatimiz, onların Allah'ın hududlarını
çiğnemelerine rağmen devam ederse bu itaat "ibadet" anlamına gelir."
İşte o zaman ibadet Allah'a değil, emir sahiplerine yapılmış olur ki bu
da şirkin ta kendisidir." İmam-ı Razi daha sonra şöyle devam ediyor.
"Size bir şahıs herhangi bir konuda emir verdiğinde, siz o emrin
Allah'ın emirlerine uygun olup olmadığını kontrol etmelisiniz. Şayet
uygun değilse, bilin ki o şahsın yanında şeytan vardır. Siz bu duruma
rağmen verilen emre itaat ederseniz, o takdirde şeytana ibadet etmiş
olursunuz. Yine, nefsiniz sizi herhangi bir şey için tahrik ederse, o
şeyin İslam'a göre caiz olup olmadığına bakmalısınız. Şayet caiz
değilse, nefsin şeytandır veya şeytan nefsinin yanındadır. İşte sen bu
durumda nefsine uyarsan, şeytana ibadet etmiş olursun." İmam Razi yine
sözlerine şöyle devam ediyor: "Şeytan'a ibadet etmenin dereceleri
vardır. Şöyle ki, bazen bir insan bir iş yaptığında, onun tüm
organları, dili ve hatta kalbi de o işin yapılmasına iştirak eder. Bazı
zamanlar ise, insanın organlarını kullanarak bir iş yapmış olmasına
rağmen kalbi ve dili, o işe iştirak etmeyebilir. Nitekim bazı insanlar
günah işlediklerinde yaptıklarına kalpleri razı olmaz ve dilleri
Allah'dan bağışlanma diler. O, bu şekilde kötü bir iş yaptığını itiraf
eder. Böylece bu kimse şeytana sadece organlarıyla ibadet etmiş olur,
bazı insanlar da gayet soğukkanlı olarak günah işlerler ve dilleriyle
de memnuniyetlerini izhar ederler... Bunlar zahirde de, batında da
şeytanın gerçek kullarıdır." (Tefsir-i Kebir c. 7 sh. 103-104)

54.
Yani, sizlere akıl verilmediği halde, Rabbinizi unutarak O'nun
düşmanlarına kulluk etmiş olsaydınız, o takdirde belki bir mazeret öne
sürmek gibi bir şansa sahip olurdunuz. Fakat Allah sizlere akıl
vermiştir. Nitekim sizler aklınızı kullanmak suretiyle işlerinizi
yapmaktasınız. Ayrıca Allah sizlere mesaj ulaştırmaları için
peygamberler de göndermiştir. Ancak buna rağmen sizler, düşmanınızın
tuzağına düşmüş ve o da sizleri kandırmayı başarmışsa, o zaman bu
sizlerin gafletidir. Bu yüzden sorumlu olmanızın sonucundan hiçbir
şekilde kaçamazsınız.

65 Bugün biz onların ağızlarını
mühürleriz; (günahtan ve sevaptan yana) kazanmakta olduklarını da
elleri bize söylemekte, ayakları da şahitlik etmektedir.55

66
Eğer dilemiş olsaydık, gözlerinin üstüne bastırır-kör ederdik, böylece
yola dökülüp-koşuşurlardı. Fakat nasıl göreceklerdi ki?

67 Eğer
dilemiş olsaydık, oldukları yerde (en görkemli çağlarında) onları bir
başka kalıba sokardık; böylece ne ileri gitmeye, ne de geri dönmeye güç
yetirebilirlerdi.56

68 Kime uzun ömür verirsek, yaratılışta onu tersine çeviririz.57 Yine de akıllarını kullanmayacaklar mı?

69
Biz ona (Peygambere) şiir öğretmedik; (bu,) ona yakışmaz da.58 O
(kendisine indirilen Kitap), yalnızca bir öğüt ve apaçık olan bir
Kur'an'dır.

AÇIKLAMA

55. Bu
emir, Kıyamet gününde bile suçlarını reddeden, şahitlik yapanları
yalanlayan ve amel defterlerinin sıhhatini inkâr eden, suçlu kimseler
hakkında verilecektir. Allah Teâla, "ağızlarınızı kapatın" diye
emrettiğinde, onların uzuvları konuşmaya başlayacak, ne yaptıklarını
tek tek anlatacaklardır. Bu esnada sadece eller ve ayaklar değil, diğer
yerlerde ifade edildiği gibi, gözleri, kulakları, dilleri ve hatta
derileri bile, nasıl kullanıldıkları hakkında şahitlikte
bulunacaklardır.

"O gün, dilleri, elleri ve ayakları, yaptıklarına şahitlik edeceklerdir." (Nur: 24)

Burada
şöyle bir soru akla gelebilir. Bir ayette Allah'ın onların ağızlarını
mühürleyeceği (kapatacağı) ifade edilirken, diğer bir ayette (Nur:24)
onların dillerinin şahitlik yapacağı söyleniyor. Bu iki ayet,
birliktelik içinde nasıl anlaşılır? Bu sorunun cevabı şu şekildedir:
Ağızların kapatılması ile onların kendiliğinden konuşma haklarının
ellerinden alınacağı kastolunuyor. Yani, bundan sonra dilleri onların
iradeleriyle konuşamayacaktır. Dillerin şahitlik etmesi ise, dillerin
kendiliğinden; "Bu zalim beni şöyle kullandı, şu küfürleri ettirdi, şu
fitnelere aracı etti, şurada ve şu şekilde beni, senin kullarına karşı
konuşturdu" biçiminde konuşmasıdır.

56.
Kıyamet manzarası gözler önüne serildikten sonra şöyle deniliyor:
Sizlere kıyamet oldukça uzak gözükmekte, fakat hiç değilse şimdiden
ciddi bir şekilde düşünün ve şöyle bir çevrenize bakın. Sizler nesiniz
ki dünyada böbürleniyorsunuz? Herşeyiniz Allah'ın elindedir ve sizler
O'nun karşısında aciz varlıklarsınız. Düşünün bir kere gözleriniz
sayesinde çevrenizi görebiliyor ve böylelikle işlerinizi
yürütebiliyorsunuz. Oysa Allah, bir emri ile sizleri gözlerinizden
mahrum ederek, karanlıklar içinde bırakabilir. Yine bacaklarınız
üzerinde koşuyorsunuz. Fakat Allah bir emri ile sizi felç edebilir.
Halbuki sizler Allah'ın belli bir süre için verdiği bu kuvvetler
dolayısıyla kendinizi birşey zannedip, şımarıyorsunuz. Ancak bu
kuvvetler elinizden alındığında, kendinizin birşey olmadığını
anlarsınız.

57. İnsanın
yaratılışının tersine dönmesi ile, insanın yaşlanması kastolunuyor.
Kişi yaşlandıkça çocuklaşır, tıpkı çocuklar gibi yürüyemez, dolaşamaz.
Dolaşmak, kalkmak ve oturmak artık kendisine zor gelir ve bir şeye
dayanmadan hareket edemediği gibi yemek yemesi, içmesi, başkalarının
yardımı sayesinde mümkün olur. Hatta insan yaşlanınca elbisesini
giyemez ve yatağını ıslatır. Konuşurken başkalarını kendisine güldürür.
Kısaca dünyaya ilk geldiğinde nasıl çaresizse yaşlılığında da aynı
çaresizliğine geri döner.

58.
Bu kafirlerin, Hz. Peygamber'in (s.a.) tevhid, ahiret, cennet ve
cehennem hakkındaki sözlerini şiir sanıp, önemsemeyişlerine verilmiş
bir cevaptır. (bkz. Şuara an: 142)
70 (Kur'an,) Diri olanları59 uyarıp-korkutmak ve küfre sapanları üzerine sözün hak olması için (indirilmiştir).

71
Ellerimizin60 yaptıklarından kendileri için nice hayvanları
yarattığımızı görmüyorlar mı? Böylece onlar, bunlara malik oluyorlar.

72 Biz onlara kendileri için boyun eğdirdik; işte bir kısmı binekleridir, bir kısmını(n da etini) yiyorlar.

73 Onlarda kendileri için daha nice yararlar ve içecekler vardır. Yine de şükretmeyecekler mi?61

74 Yardım görürler umuduyla, onlar Allah'tan başka ilahlar edindiler.

75 Onların (o ilahların) kendilerine yardım etmeye güçleri yetmez; oysa kendileri onlar için hazır bulundurulmuş askerlerdir.62

76
Öyleyse onların sözleri seni hüzne kaptırmasın. Gerçekten biz, onların
saklamakta olduklarını da, açığa vurduklarını da biliyoruz.63

AÇIKLAMA

59.
"Hayy" (diri) kelimesi ile, düşünen ve tefekkür edebilen insan
kastolunmaktadır. Ancak bu tip bir insan, kendisine makul bir şey de
söylense kabul etmeyen Hak ve Bâtıl'ı ayıramayan, iyilik tavsiye
edildiğinde onu dinlemekten ve anlamaktan aciz olan, kendisine hiçbir
şey tesir etmeyen kimse değildir.

60.
"El" kelimesi Allah'a atfen ve mecazen kullanılmıştır. Neuzubillah
"Allah'ın cismen bir eli vardır ve onu insanlar gibi kullanmaktadır"
anlamına gelmez." Bu ifade ile sadece Allah'ın herşeyi yarattığı ve hiç
bir ortağı olmadığı kastolunmuştur.

61.
Bir nimeti onu verenden başkasına atfetmek nankörlük olacağı gibi,
Allah'dan başka birinden nimet beklemekte, nimeti inkar etmektir.
Ayrıca verilen nimeti onu verenin rızası dışında kullanmak da nimet-i
küfran olur. Bunun için, müşrik, kafir, münafık ve fasık insanların,
sadece dilleri ile şükretmeleri yeterli değildir. Sözgelimi Mekkeli
müşrikler, hayvanları Allah'ın yarattığında kendi ilahlarının bir
katkısı olduğunu da iddia etmiyorlardı. Ancak tüm bunlara rağmen,
Allah'ın verdiği nimetleri, kendi ilahlarına adıyorlar ve ayrıca daha
fazla nimet elde edebilmek için o ilahlara yalvarıyorlardı. Nitekim
onlar için kurban keserlerken Allah'a sadece dilleriyle
şükrediyorlardı. Bu yüzden Allah, onların nimeti inkar ettiklerini ve
nankör olduklarını söylemektedir.

62.
Yani, bu sahte ilahlar aciz ve zavallıdırlar. Varolabilmeleri için,
kendilerine tapan kimselere muhtaçtırlar. Şayet o tapan kimseler, bu
çaresiz zavallılara yardım etmezse, bunlar hiçbir şey yapamazlar.
Kendilerine tapan kimseler, onlara kulluk ediyorlar, yardımda
bulunuyorlar ve propaganda yoluyla halkı onlara inanmaya davet ederek
kandırıyorlar. Kendi gafletleri sebebiyle bu sahte ilahlar için savaşan
kimseler olduğu için, bu sahte ilahlar hükümranlıklarını devam
ettirebiliyorlar. Şayet bağlıları böyle çalışmasalar, hiçkimse bu
zavallıların peşinden gitmez. Çünkü bunlar sahte ilahlardır ve ancak
gerçek ilah Allah'dır. O kendi gücüyle tüm kâinata hakimdir. Ve O'nun
ilahlığı başkalarının kendisine inanıp inanmamasına bağlı değildir.

63.
Burada muhatab Hz. Peygamber'dir: "Açık ve gizli sözler" ifadesi ile
Hz. Peygamber'e (s.a) Mekke'nin ileri gelen müşriklerinin atfettikleri
yalan ve iftiralar kastedilmektedir. Halbuki onlar Rasûlullah'a (s.a)
iftira ettikleri yalanların asılsız olduğunu biliyorlardı. Müşrikler
meclislerinde başkalarına karşı, Hz. Peygamber'e (s.a) sövebilmek için
şair, kahin, sihirbaz, mecnun v.s. gibi lakablar takıyorlardı. Fakat
hepsinin yalan olduğunu ve Rasûlullah'ın (s.a) davetini engelleyebilmek
için, hile maksadıyla böyle davrandıklarını vicdanlarında biliyor ve
aralarında da açıkça konuşuyorlardı. Bu yüzden Allah, elçisine şöyle
buyuruyor: "Bu yalan, hile ve iftiradan dolayı üzülme. Doğruya, yalan
ile karşı koyanlar, bu dünyada da ahirette de kaybedecek ve
yaptıklarının karşılığını göreceklerdir."
77 İnsan, bizim kendisini bir damla sudan yarattığımızı görmüyor mu?64 Şimdi o, apaçık bir düşman kesilmiştir.65

78 Kendi yaratılışını unutarak66 bize bir örnek verdi;67 dedi ki: "Çürümüş-bozulmuşken, bu kemikleri kim diriltecekmiş?"

79 De ki: "Onları, ilk defa yaratıp-inşa eden diriltecek. O, her yaratmayı bilir."

80 Ki O, size yeşil ağaçtan bir ateş kılandır;68siz de ondan yakıyorsunuz.

81
Gökleri ve yeri yaratan, onların bir benzerini de yaratmağa kadir değil
mi? Hiç tartışmasız (öyledir); O, yaratandır, bilendir.

82 Bir şeyi dilediği zaman, O'nun emri, ona yalnızca: "Ol" demesidir; o da hemen oluverir.

83 Her şeyin melekûtu (hükümranlık ve mülkü) elinde bulunan (Allah) ne yücedir. Ve siz O'na döndürüleceksiniz.

AÇIKLAMA

64.
Kafirlerin sorusuna, delil ile karşılık veriliyor. Bu hususu 48. ayette
nakletmiştik. Onlar, "Kendisiyle tehdit ettiğiniz kıyamet ne zaman
gelecek?" diye soruyorlardı, ama asıl gayeleri kıyametin vaktini
öğrenmek değildi. Bilakis ölümden sonra insanın diriltilmesinin mümkün
olmadığını ve bunun akla aykırı düştüğünü kabul ediyorlardı. Bu
nedenden ötürü sözkonusu soruya ahiret hakkında deliller serdedilerek
cevap verilmiştir.

İbn Abbas, Katade ve Said bin Cübeyr'den
rivayet edildiğine göre, Mekke'nin ileri gelenlerinden bir şahıs
çürümüş bir kemik getirerek, onu Rasûlullah'ın (s.a.) karşısında
ufalamış ve havaya savurduktan sonra, "Ey Muhammed" demiş. Bu ölüyü kim
diriltecek ve bu çürümüş kemiklere kim can verecek? Bu soruya cevap
olarak, sözkonusu ayeti kerime nazil olmuştur.

65.
Yani, insan başlangıçta bir hücreydi. Daha sonra biz onun bedensel
özelliklerini, tıpkı diğer hayvanlar gibi geliştirdik. İnsanlarda
hayvanlar gibi yerler, içerler ama onlardan farklı olarak insanlara
akıl, şuur ve düşünme, hitab etme v.s. yetenekleri verilmiştir. Tüm
bunlara rağmen insanoğlu yine de yaratıcısına karşı gelmekte, nankörlük
etmektedir.

66. Yani,
bizi de diğer mahlukat gibi aciz sanmaktadırlar. Bir insan bir ölüyü
nasıl diriltemezse, bizim de diriltemeyeceğimizi sanmayın.

67.
Yani, insan kendisine cansız bir maddeden, bir hücreden hayat
verdiğimizi unutmakta ve bu hücreden geliştirdiğimiz insanoğlu bize
karşı gelmektedir.

68.
Bu ayetin diğer bir anlamı da şöyledir: "Biz bu yeşil ağaçlara,
kendilerinden ateş elde edebilme özelliği verdik. Böylece siz bu
ağaçlardan odun keserek ateş elde ediyorsunuz. "Veya", bu ağaçlar,
"Marh ve Afar" isimli iki ağaçtır. Onların yeşil dallarını birbirine
sürterek ateş elde edersiniz." şeklinde de anlaşılabilir. Nitekim
Araplar bu ağaçlardan ateş elde ediyorlardı. Arapların bugün de
muhtemelen kullandıkları bu ağaçlar çakmak vazifesi görüyorlardı.

مواضيع مماثلة

» Surah Yasin 1/2 (Al-Afasy)
» YaSin - Koran Sure 36 (Vers 1-12)
» surat yasin- song for allah
» E dua Islamin mé shumé se ti Babé!-Khalid Yasin
» Surah Yāsīn (Sheikh AHMED ALI AL-AJAMI)

Islam for all-الإسلام للجميع

YASİN SURESİ

YASİN SURESİ

رد: YASİN SURESİ

رد: YASİN SURESİ

مواضيع مماثلة

مواضيع مماثلة