الرئيسية
Pubblicazioni
التسجيل
Pasiqë mbaron rekatin e katërt, ulesh në teshehudin e fundit. Vepron në këtë teshehud ashtu siq ke vepruar në teshehudin e parë, vetëm se në këtë teshehud ulësh ashtu që pjesën e prapme të majtë të trupit e lëshon në tokë, e vëndon nën kofshën dhe nën gjunjin e këmbës së djathtë.(fig. 11.13)
Muhammedi saws ulej në teshehudin e fundit ashtu që “Pjesën e prapme të majtë të trupit e lëshonte në tokë dhe këmbët i nxjerrte në një anë” (Ebu Dawudi, Bejhakiu me sened sahih dhe Muslimi dhe Ebu Awwane. “Dhe këmbën e majtë e vëndonte nën kofshën dhe nën gjunjin e këmbës së djathtë”. (Ebu Muslimi dhe Ebu Awwane). Pastaj në këtë pozitë dërgon salawate mbi Muhammedin saws ngase Muhammedi saws dëgjoi një njëri duke bërë dua në namaz, mirëpo nuk lavdoi në të All-llahun, as që dërgoi në të salavate mbi Pejgamberin saws. Në këtë rast Pejgamberi saws tha : “Shpejtoi ky njeri”. Pastaj e thirri dhe i tha atij dhe të tjerëve: “Nëse ndokush prej jush falet, le të filloj me të falendëruar All-llahun azze We Xhel-le dhe duke e lavdëruar Atë, pastaj le të dërgon salawate mbi Muhammedin saws, pastaj lë të bëj dua atë çka të dojë” (Ahmedi, Ebu Dawudi, Ibnu Huzejmeja, Hakimi, i cili e vërtetoi. Në këtë e pëlqeu edhe Dhehebiu.)
Pastaj le të kërkon mbështetje tek All-llahu xh.sh prej katër gjërave. Muhammedi saws thotë: “ Kur ndokush prej juve kryen teshehudin e fundit, le të kërkon mbështetje tek All-llahu prej katër gjerave. Le të thotë : All-llahu-mme ! Inni Eudhu bike min adhabi xhehennem we min adhabil-kabr we min fitnetil-mahajaje wel-memat, we min sherri fitnetil-mesihid-dexhall” Pastaj le të bën dua për vetën e tij me çka të donë” (O Zot! Kërkoj mbrojtje te Ti nga dënimi i xhenenemit, dhe nga denimi i varrit. Nga sprovimi i të gjallit dhe të vdekurit dhe nga sprovimi i dexhallit”) Para se t’a përfundojë namazin me selam bënte dua të llojllojshme, ndonjëherë bënte një dua, e herën tjetër duanë tjetër dhe “ka urdhëruar ate qe falet të zgjedhë prej këtyre duave” (Buhariu dhe Muslimi ). Ja disa dua, të cilat i ka bërë Muhammedi saws.
1.
"All-llahu-mme! Inni eudhu bike min adhabil-kabr, we eudhu bike min fitnetil-mesihid-dexhxhall we eudhu bike min fitnetil- mahjaje wel-memat. All-llahu-mme! Inni eudhu bike minel-me’themi wel-megremi." (Buhariu dhe Muslimi) (O Zot! Kërkoj mbrojtje te Ti nga dënimi i varrit dhe nga sprovimi i Dexhallit. Kërkoj mbështetje te Ti nga sprovimi i të gjallit dhe të vdekuri. O Zot! Kërkoj mbrojtje nga mëkati dhe nga borxhi!)
2.
"All-llahu-mme! Inni eudhu bike min sherri ma amiltu we mi sherri ma lem a’mmelu ba’d" (Nesaiu me sened sahih dhe Ebi Asim)
(O Zot! Kërkoj mbrojtje te Ti nga Sherri i asaj që kam vepruar dhe nga sherri i asaj që nuk kam vepruar!)
3.
"All-llahum-me! Hasibu hisaben jesira" ( Ahmedi dhe Hakimi, i cili e vërteton. Në këtë e pelqeu edhe Dhehebiu.
4.
"All-llahum-me! Biilmikelgajb we kudretike alel-haliki, ahjini ma alimetalhajate hajren li, we tewwefeni idha kane-til -wefatu hajren li. All-llahumme ! We eseluke hashjetuke fil-gajbi wesh-shehadeti, we eseluke kelimetul-hakki wel-adli fil-gadebi wer-wida, we eseluke kasde fil-fakri wel-gina. We eseluke neimen la jebide, we eseluke kurrete ajin, la tenfidu we la tenkatiu, we eseluke rida badel-kada, we eseluke berdetui-ishibadel meuti, we eseluke ledhdhetun-nedheri ila wexhhike, we eselukesh-sheuke ila likaika fi gajri darrai mudirretin we la fitnetin mudilletin. All-llahumme ! Zejjina bi zijnetil iman, wexha’lna hudatun muhtedin". (Nesaiu, Hakimi, i cili e vërteton këtë hadith. Në këtë e pëlqeu edhe Dhehebiu.)
(O Zot! Me diturinë Tënde mbi të fshehtën dhe me mundësinë Tënde mbi krijesat, me jep jetë nëse jeta është me mirë për mua, më vdis nese vdekja është më mirë për mua. O Zot! Të lus të kem drojën në fshehtësi dhe në dukje, të lus të më mundësosh të them të drejtën dhe të vërtetën kur jam i hidhëruar dhe kur jam i disponuar. Të lus të jem i matur kur jam i varfër dhe kur jam i pasur. Të lus që t’më japish të mira që nuk harxhohën dhe kënaqësi të pandërprera. Të lus që të jam i kënaqur pas përcaktimit (Tënd). Të lus të kem jetë të ftohtë pas vdekjes. Te lus që të më mundësosh kënaqësinë e shikimit në Fytyrën Tënde dhe të lus të mallëzohem për takimin Tënd, duke mos u dëmtuar as duke mos u sprovuar me sprova që dërgojnë në humbje. O Zot! Na zbukuro me bukurinë e imanit dhe na bën të udhëzuar e udhëzues! )
5.
All-llahum-me! Inni dhalemtu nefsi dhulmen kethira, qe la jegfirudh-dhunube il-la ente, foggily magfireten min indike, we-rhamni, inneke entel-gafurur-rahim (Buhariu dhe Muslimi).
(O Zot! Unë i kam bërë padrejtësi të madhe vetvetës, kurse nuk i fal mëkatet askush përveq Teje. Më fal me një falje prej Teje dhe më mëshiro, ngase Ti je Falës, Mëshirues!)
6.
All-llahumme! Inni eseluke minel-hajri kul-lihi a’xhilihi we axhilihi, ma alit minhu we ma lem a’lmu,we eudhu bike minesh-sherri kul-lihi a’xhilihi we axhilihi ma ‘limtu minhu we ma lem a’lamu,we eselukel-Xhennete, we ma karrebe ilejna min kaulin we amelin, we eseluke minel-hajri ma seeleke abduke we resolute Muhammed, we eudhu bike min sherri mesteadheke minhu abduke we resul-uke Muhammed saws, we eseluke ma kudije li min emrin en texha’le akibetuhu li rushden (Ahmedi, tajalasi, Buhariu ne “Edebul-Mufred”. Ibni Maxheja, Hakimi, I cili e vertet-on kete kete hadith. )
O Zot! Unë të kërkojë të gjitha të mirat të tashmet dhe të vonshmët, atë që e di dhe atë që nuk e di dhe kërkoj mbështetje te Ti nga i gjith sherri i tashmi dhe i mëvonshmi, atë që e di dhe atë që nuk e di. Të lus të më mundësosh Xhennetin dhe atë (vepër )që me afron afër Xhennetit, qoftë fjalë ose vepër, dhe kërkoj mbështetje te Ti nga zjarri dhe nga çdo (vepër)që më afron afër zjarrit, qoftë fjalë ose vepër. Të lus ato të mira , të cilat i ka kërkuar robi dhe pejgamberi Yt, Muhammedi saws dhe kërkoj mbështetje nga ajo e keqe nga e cila ka kërkuar mbrojtje te Ti robi dhe Pejgamberi Yt, Muhammedi saws. Të lus që ajo që me është përcaktuar, perfundimi i saj të jet për mua udhëzim!)
Perfundimi i namazit
Namazi perfundon duke dhënë selam në të djathtë dhe në të majtë.(fig 14,15) “Muhammedi saws jepte selam në të djathtë, duke thënë: “Es-selamu Alejkum We Rahmetull-llah (derisa dukej faqja e tij e djathtë) dhe në të majtë duke thënë: “ Es-selamu Alejkum we Rahmetull-llah (derisa dukej faqja e tij e majtë). ( Muslim, Ebu Dawudi, Nesaiu dhe Tirimidhiu, i cili e vërtetoi këtë hadith.) Disa herë duke dhënë selamin e parë shtonte edhe fjalën “ We Berekatuhu” (Ebu Dawudi, Ibnuk Huzejme me sened sahih, pastaj Abdurrezaku ne “ Musennefin” e tij, Ebu Ja’la ne “ Musnedin” e tij, Taberaniu ne “Kebir”, “Ewsat” dhe Darkutni.) Dmth behej "Es-selamu Alejkum We Rahmetull-llahi We Berekatuhu."
Së fundi,
Në këtë që thamë më parë janë të njejtë si burrat ashtu edhe gratë, ngase nuk transmetohet asnje hadith qe veqon gruan me ndonjë vepër, por fjala e Muhammedi saws: “Faluni ashtu sikur me shihni mua duke u falur” përfshin edhe gratë. Kjo është ajo që më mundësoi All-llahu azze we xhel-le që këtë vepër ta bën të sinqertë për Fytyrën e Tij të ndershme, dhe ta bën udhëzues në sunnetin e Pejgamberit, saws i cili është i butë, i mëshirshëm. SubhanAll-llahi We Bihamdihi, Subhanekall-llahumme we bihamdike , eshhedu en la ilahe il-la ente estagfiruke qe etubu ilehke. All-llahum-me sal-li a’la Muhammedin, we a’la ali Muhammed, we barik a’la Muhammedin we ala ali Muhammed, kema barekte a’la Ibrahime we ala ali Ibrahime inneke hamidun mexhid.
Muhammedi saws ulej në teshehudin e fundit ashtu që “Pjesën e prapme të majtë të trupit e lëshonte në tokë dhe këmbët i nxjerrte në një anë” (Ebu Dawudi, Bejhakiu me sened sahih dhe Muslimi dhe Ebu Awwane. “Dhe këmbën e majtë e vëndonte nën kofshën dhe nën gjunjin e këmbës së djathtë”. (Ebu Muslimi dhe Ebu Awwane). Pastaj në këtë pozitë dërgon salawate mbi Muhammedin saws ngase Muhammedi saws dëgjoi një njëri duke bërë dua në namaz, mirëpo nuk lavdoi në të All-llahun, as që dërgoi në të salavate mbi Pejgamberin saws. Në këtë rast Pejgamberi saws tha : “Shpejtoi ky njeri”. Pastaj e thirri dhe i tha atij dhe të tjerëve: “Nëse ndokush prej jush falet, le të filloj me të falendëruar All-llahun azze We Xhel-le dhe duke e lavdëruar Atë, pastaj le të dërgon salawate mbi Muhammedin saws, pastaj lë të bëj dua atë çka të dojë” (Ahmedi, Ebu Dawudi, Ibnu Huzejmeja, Hakimi, i cili e vërtetoi. Në këtë e pëlqeu edhe Dhehebiu.)
Pastaj le të kërkon mbështetje tek All-llahu xh.sh prej katër gjërave. Muhammedi saws thotë: “ Kur ndokush prej juve kryen teshehudin e fundit, le të kërkon mbështetje tek All-llahu prej katër gjerave. Le të thotë : All-llahu-mme ! Inni Eudhu bike min adhabi xhehennem we min adhabil-kabr we min fitnetil-mahajaje wel-memat, we min sherri fitnetil-mesihid-dexhall” Pastaj le të bën dua për vetën e tij me çka të donë” (O Zot! Kërkoj mbrojtje te Ti nga dënimi i xhenenemit, dhe nga denimi i varrit. Nga sprovimi i të gjallit dhe të vdekurit dhe nga sprovimi i dexhallit”) Para se t’a përfundojë namazin me selam bënte dua të llojllojshme, ndonjëherë bënte një dua, e herën tjetër duanë tjetër dhe “ka urdhëruar ate qe falet të zgjedhë prej këtyre duave” (Buhariu dhe Muslimi ). Ja disa dua, të cilat i ka bërë Muhammedi saws.
1.
"All-llahu-mme! Inni eudhu bike min adhabil-kabr, we eudhu bike min fitnetil-mesihid-dexhxhall we eudhu bike min fitnetil- mahjaje wel-memat. All-llahu-mme! Inni eudhu bike minel-me’themi wel-megremi." (Buhariu dhe Muslimi) (O Zot! Kërkoj mbrojtje te Ti nga dënimi i varrit dhe nga sprovimi i Dexhallit. Kërkoj mbështetje te Ti nga sprovimi i të gjallit dhe të vdekuri. O Zot! Kërkoj mbrojtje nga mëkati dhe nga borxhi!)
2.
"All-llahu-mme! Inni eudhu bike min sherri ma amiltu we mi sherri ma lem a’mmelu ba’d" (Nesaiu me sened sahih dhe Ebi Asim)
(O Zot! Kërkoj mbrojtje te Ti nga Sherri i asaj që kam vepruar dhe nga sherri i asaj që nuk kam vepruar!)
3.
"All-llahum-me! Hasibu hisaben jesira" ( Ahmedi dhe Hakimi, i cili e vërteton. Në këtë e pelqeu edhe Dhehebiu.
4.
"All-llahum-me! Biilmikelgajb we kudretike alel-haliki, ahjini ma alimetalhajate hajren li, we tewwefeni idha kane-til -wefatu hajren li. All-llahumme ! We eseluke hashjetuke fil-gajbi wesh-shehadeti, we eseluke kelimetul-hakki wel-adli fil-gadebi wer-wida, we eseluke kasde fil-fakri wel-gina. We eseluke neimen la jebide, we eseluke kurrete ajin, la tenfidu we la tenkatiu, we eseluke rida badel-kada, we eseluke berdetui-ishibadel meuti, we eseluke ledhdhetun-nedheri ila wexhhike, we eselukesh-sheuke ila likaika fi gajri darrai mudirretin we la fitnetin mudilletin. All-llahumme ! Zejjina bi zijnetil iman, wexha’lna hudatun muhtedin". (Nesaiu, Hakimi, i cili e vërteton këtë hadith. Në këtë e pëlqeu edhe Dhehebiu.)
(O Zot! Me diturinë Tënde mbi të fshehtën dhe me mundësinë Tënde mbi krijesat, me jep jetë nëse jeta është me mirë për mua, më vdis nese vdekja është më mirë për mua. O Zot! Të lus të kem drojën në fshehtësi dhe në dukje, të lus të më mundësosh të them të drejtën dhe të vërtetën kur jam i hidhëruar dhe kur jam i disponuar. Të lus të jem i matur kur jam i varfër dhe kur jam i pasur. Të lus që t’më japish të mira që nuk harxhohën dhe kënaqësi të pandërprera. Të lus që të jam i kënaqur pas përcaktimit (Tënd). Të lus të kem jetë të ftohtë pas vdekjes. Te lus që të më mundësosh kënaqësinë e shikimit në Fytyrën Tënde dhe të lus të mallëzohem për takimin Tënd, duke mos u dëmtuar as duke mos u sprovuar me sprova që dërgojnë në humbje. O Zot! Na zbukuro me bukurinë e imanit dhe na bën të udhëzuar e udhëzues! )
5.
All-llahum-me! Inni dhalemtu nefsi dhulmen kethira, qe la jegfirudh-dhunube il-la ente, foggily magfireten min indike, we-rhamni, inneke entel-gafurur-rahim (Buhariu dhe Muslimi).
(O Zot! Unë i kam bërë padrejtësi të madhe vetvetës, kurse nuk i fal mëkatet askush përveq Teje. Më fal me një falje prej Teje dhe më mëshiro, ngase Ti je Falës, Mëshirues!)
6.
All-llahumme! Inni eseluke minel-hajri kul-lihi a’xhilihi we axhilihi, ma alit minhu we ma lem a’lmu,we eudhu bike minesh-sherri kul-lihi a’xhilihi we axhilihi ma ‘limtu minhu we ma lem a’lamu,we eselukel-Xhennete, we ma karrebe ilejna min kaulin we amelin, we eseluke minel-hajri ma seeleke abduke we resolute Muhammed, we eudhu bike min sherri mesteadheke minhu abduke we resul-uke Muhammed saws, we eseluke ma kudije li min emrin en texha’le akibetuhu li rushden (Ahmedi, tajalasi, Buhariu ne “Edebul-Mufred”. Ibni Maxheja, Hakimi, I cili e vertet-on kete kete hadith. )
O Zot! Unë të kërkojë të gjitha të mirat të tashmet dhe të vonshmët, atë që e di dhe atë që nuk e di dhe kërkoj mbështetje te Ti nga i gjith sherri i tashmi dhe i mëvonshmi, atë që e di dhe atë që nuk e di. Të lus të më mundësosh Xhennetin dhe atë (vepër )që me afron afër Xhennetit, qoftë fjalë ose vepër, dhe kërkoj mbështetje te Ti nga zjarri dhe nga çdo (vepër)që më afron afër zjarrit, qoftë fjalë ose vepër. Të lus ato të mira , të cilat i ka kërkuar robi dhe pejgamberi Yt, Muhammedi saws dhe kërkoj mbështetje nga ajo e keqe nga e cila ka kërkuar mbrojtje te Ti robi dhe Pejgamberi Yt, Muhammedi saws. Të lus që ajo që me është përcaktuar, perfundimi i saj të jet për mua udhëzim!)
Perfundimi i namazit
Namazi perfundon duke dhënë selam në të djathtë dhe në të majtë.(fig 14,15) “Muhammedi saws jepte selam në të djathtë, duke thënë: “Es-selamu Alejkum We Rahmetull-llah (derisa dukej faqja e tij e djathtë) dhe në të majtë duke thënë: “ Es-selamu Alejkum we Rahmetull-llah (derisa dukej faqja e tij e majtë). ( Muslim, Ebu Dawudi, Nesaiu dhe Tirimidhiu, i cili e vërtetoi këtë hadith.) Disa herë duke dhënë selamin e parë shtonte edhe fjalën “ We Berekatuhu” (Ebu Dawudi, Ibnuk Huzejme me sened sahih, pastaj Abdurrezaku ne “ Musennefin” e tij, Ebu Ja’la ne “ Musnedin” e tij, Taberaniu ne “Kebir”, “Ewsat” dhe Darkutni.) Dmth behej "Es-selamu Alejkum We Rahmetull-llahi We Berekatuhu."
Së fundi,
Në këtë që thamë më parë janë të njejtë si burrat ashtu edhe gratë, ngase nuk transmetohet asnje hadith qe veqon gruan me ndonjë vepër, por fjala e Muhammedi saws: “Faluni ashtu sikur me shihni mua duke u falur” përfshin edhe gratë. Kjo është ajo që më mundësoi All-llahu azze we xhel-le që këtë vepër ta bën të sinqertë për Fytyrën e Tij të ndershme, dhe ta bën udhëzues në sunnetin e Pejgamberit, saws i cili është i butë, i mëshirshëm. SubhanAll-llahi We Bihamdihi, Subhanekall-llahumme we bihamdike , eshhedu en la ilahe il-la ente estagfiruke qe etubu ilehke. All-llahum-me sal-li a’la Muhammedin, we a’la ali Muhammed, we barik a’la Muhammedin we ala ali Muhammed, kema barekte a’la Ibrahime we ala ali Ibrahime inneke hamidun mexhid.
