Formimi i shoqerise muslimane dhe karakteristikat e saj
Thirrja islame, në duart e Muhammedit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, në të vërtetë përfaqëson hallkën e fundit nga zinxhiri i gjatë i thirrjes në Islam, duke udhëhequr zinxhirin e Pejgamberëve të ndershëm.
Kjo thirrje në vazhdën e historisë njerëzore synonte të realizojë një çështje: njoftimin e njerëzve me Zotin e tyre Një dhe Të Vërtetë, robërimin e tyre vetëm ndaj Zotit të tyre dhe flakjen e robërimit ndaj krijesave. Njerëzit, përpos individëve të rrallë në periudha të shkurtra kohore, nuk e mohonin parimin e hyjnimit ose kurrë nuk e kanë refuzuar ekzistimin e All-llahut, por ata gabonin në njohjen reale të Zotit të tyre të Vërtetë ose All-llahut ia shoqëronin edhe disa zotëra të tjerë, o në formë të besimit dhe adhurimit, o në formë të sundimit dhe lojalitetit. Që të dyja janë shirk (ortakllëk, rivalitet) që njerëzit i nxjerr nga dini i All-llahut e për çka njoftoheshin përmes çdo pejgamberi, e pastaj kur harrohej koha e pejgamberisë renegonin në xhahilijjet nga i cili i nxori, dhe përsëri ktheheshin në shirk ndaj Zotit, o në besim dhe adhurim, o në lojalitet dhe sundim, o në të dyja së bashku.
Kjo është natyra e thirrjes islame në vazhdën e historisë njerëzore. Ajo synonte Islamin, Islamin e robërve që i nënshtrohet Zotit të robërve dhe lirimin e tyre prej robërimit ndaj njerëzve në robërim ndaj All-llahut dhe vetëm ndaj Tij, duke i nxjerrë nga pushteti i robërve, qeverisja, ligjet, parimet dhe traditat e tyre, në pushtetin e All-llahut, qeverisjen dhe sheriatin e Tij në të gjitha çështjet e jetës. Pikërisht për këtë arsye, Islami erdhi përmes Muhammedit sal-lall-llahu alejhi ve sellem ashtu siç erdhi më parë përmes pejgamberëve të tjerë të ndershëm. Erdhi që t'i kthejë njerëzit në sundimin e All-llahut, siç është rasti me tërë hapësirën e cila i rrethon ata. Andaj, medoemos duhet që pushteti i cili e sistemon ekzistencën e tyre ta sistemojë edhe jetën e tyre, ashtu që të mos veçohen ata me sistem, pushtet dhe mbikëqyrje e pastaj të mos i nënshtrohen sistemit, pushtetit dhe mbikëqyrjes së Atij i cili e mban në jetë tërë Gjithësinë. Madje, Ai është i cili e mbikëqyr jetën e tyre në ato sfera ku nuk mund të ketë gisht vullneti i tyre.
Njerëzit u janë nënshtruar ligjeve natyrore të prodhimit hyjnor gjatë formimit por edhe gjatë zhvillimit të tyre, sa janë të shëndoshë por edhe kur sëmuren, dhe sa janë të gjallë por edhe kur të vdesin. Po ashtu ata u janë nënshtruar këtyre ligjeve kolektivisht por edhe individualisht si rezultat i veprimtarisë së tyre të lirë. Ata nuk mund ta ndryshojnë rrugën e All-llahut në ligjet hapësinore të cilat e qeverisin dhe e mbikëqyrin këtë hapësirë. Prej këtu, ata duhet t'i nënshtrohen Islamit edhe në ato sfera ku janë të lirë sipas vullnetit dhe ta bëjnë sheriatin e All-llahut qeverisës në çdo çështje të jetës së kësaj bote, duke e harmonizuar aspektin e lirë zgjedhor me aspektin e determinuar natyror dhe duke e harmonizuar tërë ekzistencën e tyre me të dy aspektet me tërë ekzistencën hapësinore.8
Megjithatë, xhahilijjeti ushtron sundimin e njerëzve me anë të njerëzve dhe vetmohet e del nga rendi kozmik, në të cilin ndeshet metodologjia e aspektit të lirë zgjedhor në jetë me atë të determinuar natyror. Xhahilijjeti me të cilin është ballafaquar çdo pejgamber duke i thirrur njerëzit në Islam dhe në Një, të vetmin Zot, me të cilin është ballafaquar edhe Resulull-llahu sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem me anë të thirrjes së tij, ky xhahilijjet pra nuk ka qene i pranishëm vetëm në teori, bile ndonjëherë edhe ndoshta nuk ka pas absolutisht teori, por ai ka qenë i pranishëm në një grusht aktiv i cili manifestohej në shoqëri, ku ajo shoqëri i nënshtrohej udhëheqjes, botëkuptimeve, parimeve, koncepcioneve, ndjenjave, traditave dhe dokeve të xhahilijjetit. Kjo shoqëri ishte homogjene ndërmjet individëve të saj me anë të bashkëpunimit të ndërsjellë, unitetit, harmonizimit, lojalitetit dhe ndihmës brenda anëtarëve të saj me anë të pjesëmarrjes aktive dhe një sjellje e këtillë mundësonte që kjo shoqëri të aktivizohej, me apo pa vetëdije, për ruajtjen e ekzistencës së saj, mbrojtjen e qenies së saj dhe asgjësimin e faktorëve të rrezikshëm të cilët e rrezikonin atë ekzistencë dhe këtë qenie në cilëndo formë të mundshme.
Për shkak se xhahilijjeti nuk përfaqësohet në teori të zhveshur por përfaqësohet në trup aktiv përmes asaj që e thamë, atëherë edhe përpjekja për ta çrrënjosur këtë xhahilijjet dhe kthimi i njerëzve drejt All-llahut përsëri, nuk lejohet, por as që do të ketë ndonjë efekt të përfaqësohet me teori të zhveshur, ngase ajo nuk do të ishte as e barabartë me xhahilijjetin e pranishëm dhe të përfaqësuar në trup aktiv dhe organik, e ku më që të jetë dominuese ndaj tij siç edhe kërkohet në rast të përpjekjes për çrrënjosjen e një realiteti me një realitet tjetër i cili do të ishte plotësisht i ndryshëm në natyrë, metodologji, në çështjet e përgjithshme dhe të pjesërishme. Bile, medoemos që kjo përpjekje e re të përfaqësohet në një trup aktiv organik edhe më të fortë në parimet teorike dhe organizative të saj, në lidhshmëritë, marrëdhëniet dhe gërshetimet ndër shpirtërore, nga ajo shoqëri xhahilite ekzistuese.
Parimi teorik mbi të cilin ngrihet Islami-në mbarë historinë njerëzore - është parimi i dëshmisë la ilahe il-lall-llah që ka për qëllim mëvetësimin e All-llahut, lavdi pastë, me hyjnim, zotërim, mbisundim, pushtet dhe qeverisje. Ta më vetësojmë Atë me këto atribute duke e besuar me vetëdije, duke e adhuruar me ndjenja dhe duke e praktikuar Ligjin e Tij në jetën tonë praktike. Dëshmia se nuk ka hyjni tjetër përveç All-llahut, realisht nuk gjendet e as që do të konsiderohej realisht ekzistuese pos në këtë formë të përkryer e cila i jep ekzistencë reale dhe të vërtetë dhe me të cilën do të vërtetohej deklaruesi i saj a është apo nuk është musliman.
Domethënia e konfirmimit të këtij parimi nga pikëpamja teorike është që jeta e njerëzve t'i kthehet tërësisht All-llahut, të cilët nuk do të gjykonin në asnjë çështje prej çështjeve të saj e as në ndonjë pore prej poreve të saj nga mendja e tyre, por, duke iu kthyer vendimit të All-llahut dhe duke e vënë në jetë atë. Vendimin e All-llahut ata nuk mund ta njohin pos përmes një burimi i cili ua komunikon, e ai është Resulull-llahu sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Një fakt i tillë përfaqësohet në pjesën e dytë të dëshmisë nga kondita e parë e Islamit, e ajo është: Dëshmia se Muhammedi është I dërguari i All-llahut.
Ky pra është parimi teorik në të cilin përfaqësohet Islami dhe ngrihet mbi të. Ky parim formon program të plotë për jetën vetëm atëherë kur të zbatohet në të gjitha çështjet e jetës. Me të besimtari do t'u bëjë ballë të gjitha hollësive të jetës individuale dhe kolektive dhe atë brenda shtetit islam dhe jashtë tij, në marrëdhëniet e tij me shoqërinë muslimane dhe në marrëdhëniet e shoqërisë muslimane me shoqëritë tjera.9
Mirëpo, Islami, siç thamë, nuk synonte që të prezantohej vetëm në teori të zhveshur, ta pranojë kush të dojë me besim dhe ta manifestojë me ibadet, e pastaj të mbeten përfaqësuesit e tij në këtë mënyrë individë brenda qenies organike të trupit aktiv xhahilit të ushtruar praktikisht. Ekzistenca e tyre në këtë mënyrë, sado që të jetë i madh numri i tyre, nuk do të mund ta sjellë Islamin në ekzistencë reale, ngase individët muslimanë teoretikisht të futur në përbërjen organike të shoqërisë xhahilite, do të detyrohen gjithsesi t'u përgjigjen kërkesave të kësaj shoqërie organike.
Ata, dashtë e pa dashtë, me apo pa vetëdije, do t'i plotësojnë nevojat elementare për mbi jetimin e kësaj shoqërie e cila doemos duhet të ekzistojë. Kështu ata do të mbrojnë qenien e saj dhe do t'i mënjanojnë faktorët të cilët e rrezikojnë ekzistencën dhe qenien e saj, ngase qenia organike i ushtron këto detyrime ndaj të gjithë pjesëmarrësve në të, pa marrë parasysh a dëshirojnë apo nuk dëshirojnë ata. Kjo do të thotë se individët muslimanë teoretikisht do të mbeten sigurisht në ekzistencë, por me anë të garancive të shoqërisë xhahilite, për të cilën teoretikisht punojnë për ta çrrënjosur. Ata në qenien e saj do të mbeten qeliza të gjalla të cilat do të ndihmojnë me potencialin e tyre për të ekzistuar dhe për t'u zhvilluar (xhahilijjeti sh.p.). Ata do t'ua ofrojnë aftësitë, përvojën dhe angazhimet e tyre dhe në këtë mënyrë edhe më tej do të vitalizohet dhe përforcohet shoqëria xhahilite, në vend që lëvizja e tyre të jetë në drejtim të përmbysjes së kësaj shoqërie dhe vendosjes së shoqërisë islame!
Që këtu, ishte e domosdoshme që parimi i teorisë islame (kemi për qëllim akiden), të përfaqësohet në trup organik - aktiv që nga momenti i parë. Duhej patjetër të formohet një trup organik - aktiv tjetër jashtë trupit xhahilit, i ndarë dhe i pavarur nga trupi organik -aktiv i xhahilijjetit të cilin Islami synon ta çrrënjosë. Qendra e këtij trupi të ri ishte në udhëheqjen e re të përfaqësuar nga Resulull-llahu sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, e pas tij në çdo udhëheqje islame e cila synon kthimin e njerëzve në hyjnimin e vetëm të All-llahut, zotërimin, mbisundimin, qeverimin, pushtetin dhe sheriatin e Tij. Kjo ka për qëllim që çdokush që dëshmon se nuk ka hyjni tjetër pos All-llahut dhe se Muhammedi është I dërguar i Tij, ta tërheq lojalitetin e tij nga trupi aktiv - xhahilit - në të vërtetë nga trupi prej të cilit doli-dhe nga udhëheqja e atij trupi në cilëndo formë të ishte, qoftë në formë të udhëheqjes fetare të udhëhequr nga priftërinjtë, pastorët, magjistarët, fallxhorët apo kushdo tjetër prej tyre, qoftë në formë të udhëheqjes politike, sociale dhe ekonomike siç edhe ishte te Kurejshët. Ai këtë lojalitet duhet ta përkufizojë vetëm në trupin e ri organik - aktiv të Islamit dhe në udhëheqjen e tij muslimane.
Kjo ishte e domosdoshme që të realizohet që nga momenti i parë i hyrjes së muslimanit në Islam dhe artikulimit të dëshmisë la ilahe il-lall-llah muhammedur resulull-llah, sepse prania e shoqërisë muslimane nuk mund të realizohet thjesht vetëm me vendosjen e parimit teorik në zemrat e individëve, sado që të rritet numri i tyre, derisa të mos përfaqësohet në trup organik të konsoliduar dhe të ndihmuar mes veti, i cili do të kishte prani të pavarur dhe të mëvetësishme, e që anëtarët e tij do të vepronin në mënyrë pjesëmarrëse (anëtarësuese) siç është rasti me organet e një qenieje të gjallë, për ta përforcuar, për ta thelluar dhe për ta zgjedhur praninë e tij. Po ashtu, edhe për mbrojtjen e qenies së tij nga faktorët të cilët e rrezikojnë praninë dhe qenien e tij. Ata këtë do ta bënin nën një udhëheqje të pavarur nga udhëheqja e shoqërisë xhahilite, e cila do ta organizonte lëvizjen e tyre dhe do ta harmonizonte. Ajo do t'i shpinte drejt përforcimit, thellimit dhe zgjerimit të pranisë së tyre islame dhe për zmbrapsjen, kundërvënien dhe asgjësimin e pranisë tjetër xhahilite.
Kështu u gjet Islami, i përfaqësuar në parimin teorik global por i përgjithësuar, që në të njëjtën kohë ngrihet edhe trupi organik - aktiv, i pavarur dhe i mëvetësishëm nga shoqëria xhahilite duke u bërë oponent i saj. Ai asnjëherë nuk u gjet në formë të teorisë së zhveshur nga kjo prani faktike. Vetëm kështu mund të gjendet Islami përsëri. Nuk ka rrugë që mund ta kthejë formimin e tij nën hijen e shoqërisë xhahilite në çfarëdo kohe apo në çfarëdo vendi, pa mos i përfillur mësimet e tij të domosdoshme të cilat janë natyrë e formimit të tij organik - aktiv.
Prej këtu: Islami, duke e ndërtuar Ummetin islam mbi këtë parim dhe në pajtim me këtë metodologji, duke e vendosur praninë e tij mbi bazën e trupit organik-aktiv e që nyje e këtij trupi është akideja, kishte për qëllim afirmimin e njerëzisë së njeriut, përforcimin, stabilizimin dhe ngritjen e saj mbi të gjitha komponentet tjera që gjenden në qenien njerëzore. Ai këtë e avancoi mbi metolodogjinë e tij konsekuente përmes të gjitha parimeve, mësimeve, ligjeve dhe dispozitave të tij.
Qenia njerëzore merr pjesë me të gjitha qeniet shtazore, bile edhe me qeniet joorganike në disa cilësi prej të cilave supozojnë ithtarët e shkencës laiko-xhahilite, se njeriu është shtazë si të gjitha shtazët, e ndonjëherë se është materie si çdo materie tjetër.
Megjithatë, njeriu edhe pse merr pjesë me shtazët dhe gjërat inorganike në disa cilësi, ai përsëri ka veçori të cilat e dallojnë dhe e veçojnë duke e shfaqur si qenie të veçantë. Andaj, ithtarët e shkencës laiko-xhahilite u detyruan të dorëzohen atëherë kur faktet objektive ua ngufatnin mendimet. Ata u detyruan të dorëzohen por duke qenë jo të qartë dhe jo të sinqertë.10
Prej rezultateve të shkëlqyeshme objektive të metodologjisë islame në këtë çështje, për vendosjen e trupit islam mbi të vetmen nyje të akides pa mos u kapur për nyjet e kombit, atdheut, racës, gjuhës dhe interesave rajonale të cilat janë të kufizuara, lokaliste dhe të përçudshme, dhe për spikatjen e veçorive të njeriut në të njëjtin trup përmes zhvillimit dhe përparimit pa mos hyrë në cilësitë e përbashkëta me shtazët, prej rezultateve të shkëlqyeshme dhe objektive të kësaj metodologjie është: arritja e shoqërisë muslimane që të bëhet shoqëri e hapur për të gjitha kombet, popujt, racat dhe gjuhët pa mos trilluar barriera të këtij lloji të çuditshëm shtazarak! Edhe pse në gjirin e shoqërisë muslimane janë shtrirë të gjitha komponentët e veçorive njerëzore dhe dallimet e saj, ato në këtë gji u miqësuan dhe u vëllazëruan. Prej tyre u formua një kompleks i mahnitshëm organik dhe atë për një kohë që relativisht është shumë e shkurtë. Ky grusht i çuditshëm, i homogjenizuar dhe i unjësuar, krijoi një qytetërim të shkëlqyeshëm kolosal, i cili në vete përfshiu gjithë potencialin njerëzor-intelektual të asaj kohe përbri largësive hapësinore dhe mjeteve të dobëta komunikuese.
Në atë shoqëri të avancuar islame u bashkuan: arabi, persiani, siriani, egjiptasi, marokieni, turku, kinezi, indusi, romaku, greku, indoneziani, afrikani dhe të gjithë popujt dhe kombet tjera. Aty u bashkuan të gjitha veçoritë e tyre që të veprojnë të gërshetuara, të ndihmuara dhe të harmonizuara për ndërtimin e shoqërisë muslimane dhe të qytetërimit islam. Ky qytetërim kolosal asnjëherë nuk ka qenë arab por gjithmonë ka qenë islam dhe asnjëherë nuk ka qenë kombëtar por gjithmonë akaidor.
Të gjithë u bashkuan në radhë të barabarta, me gërshetën e dashurisë dhe me ndjenjën e angazhimit vetëm për një synim. Që të gjithë ata ofruan shkallën më të lartë të aftësisë së tyre, afirmuan karakteristikat më të frytshme të etniteteve të tyre, dhanë përvojat më produktive individuale, kombëtare dhe historike për ndërtimin e shoqërisë së vetme të cilës i përkasin të gjithë në mënyrë të barabartë. Ata i bashkon një nyje e cila i lidhë për Zotin Një të tyre, në të cilën spikatet njerëzia e tyre si veçori pa ndonjë pengesë. Këto janë disa karakteristika të cilat në mbarë historinë nuk i posedoi asnjë bashkësi tjetër.
Shoqëria më e njohur njerëzore në historinë e vjetër është shoqëria e Perandorisë Romake. Ajo me të vërtetë tuboi rreth vete popuj të ndryshëm, gjuhë të ndryshme, raca të ndryshme dhe përzierje të ndryshme. Megjithatë, e gjithë kjo nuk u ngrit me anë të një gërshete njerëzore dhe nuk u përfaqësua me ndonjë ideal të madh siç është akideja. Shoqëria e tillë ishte e ndarë në klasa: klasa e skllavopronarëve dhe klasa e skllevërve. Kjo në një aspekt. Aspekti tjetër është se ajo shoqëri ishte raciste, e bazuar në dominimin e racës romake përgjithësisht dhe robërimin e të gjitha racave tjera. Andaj edhe kjo shoqëri nuk e arriti kulmin e shoqërisë islame dhe as që e ka dhënë frytin të cilin e dha shoqëria islame.
Edhe në historinë bashkëkohore janë ngritur shoqëri të ndryshme. Shembull kemi ngritjen e Perandorisë britanike.
Por, kjo ishte e njëjtë si shoqëria romake të cilën e trashëgoi! Shoqëri nacionaliste dhe shfrytëzuese, e ngritur mbi bazën e dominimit të popullit anglez dhe shfrytëzimit të kolonive të cilat ia bashkuan perandorisë. Të njëjta janë edhe perandoritë e tjera evropiane: perandoria spanjolle, portugeze dhe ajo franceze, që të gjitha në ate shkallë të ulët, të kobshme dhe përbuzëse. Pastaj erdhi komunizmi i cili dëshiroi të formojë shoqëri të një Uoji tjetër e cila do t'i kapërcejë barrierat e gjinisë, kombësisë, lokalizmit, gjuhës dhe racës.
Megjithatë, ai nuk e ngriti atë shoqëri mbi parimin e njerëzisë së përgjithshme por mbi parimin e klasës, kështu që kjo shoqëri ishte faqja tjetër e shoqërisë së vjetër romake. Ajo ishte shoqëri e cila u ngrit mbi bazën e klasës skllavopronare kurse kjo tjetra mbi bazën e klasës së të shkretëve dhe të mjerëve (proletariatit). Ajo bartte me vete ndjenjën e urrejtjes së kobshme mbi të gjitha klasat tjera! Andaj edhe nuk mund të paramendohej që ky grusht i vogël me plot urrejtje të japë ndonjë fryt tjetër pos asaj që është më e zezë për qenien njerëzore. Ky grusht ishte fillim i paramenduar vetëm për afirmimin e cilësive shtazore, për zhvillimin dhe vendosjen e tyre duke konsideruar se nevojat kryesore të njeriut janë ushqimi, vendbanimi dhe seksi, e të cilat pa dyshim janë nevoja parësore shtazarake, dhe, duke konsideruar se historia e njeriut është histori e kërkimit të ushqimit!!!
Islami u veçua me metodologjinë e tij hyjnore në afirmimin e veçorive më subtile të njeriut, për zhvillimin dhe përparimin e tyre në ndërtimin e shoqërisë njerëzore. Ai edhe tani është i veçantë. Ata të cilët çalojnë nga ai dhe kalojnë në ndonjë metodologji tjetër e cila bazohet mbi cilëndo bazë tjetër, qoftë kombëtare, racore, rajonale, klasore dhe të gjitha infektimet tjera përbuzëse, që të gjithë në realitet janë armiq të njeriut!
Bartës të të gjitha këtyre ideologjive janë ata të cilët nuk dëshirojnë që njeriu të veçohet në këtë ekzistencë me veçoritë e tij më fisnike, ashtu siç e krijoi All-llahu dhe e bëri të natyrshëm. Ata janë të cilët nuk dëshirojnë që shoqëria e tyre të përfitojë nga aftësitë më të larta të llojit të vet, veçorive dhe përvojave të tyre në formë të homogjenizimit dhe harmonizimit. Ata janë për të cilët All-llahu thotë:
"Thuaj: A t'ju tregojmë për më të dëshpëruarit në veprat e tyre? Ata janë, veprimi i të cilëve u asgjësua në jetën e kësaj bote, e megjithatë ata mendojnë se janë duke bërë mirë. Të tillët janë ata që nuk besuan argumentet e Zotit të tyre, as takimin (ringjalljen) me Të, andaj veprat e tyre shkuan huq dhe në Ditën e Gjykimit nuk do t'ju japim kurrfarë vlere. Këtë, ngase shpërblimi i tyre është xhehennemi, për shkak se nuk besuan, kurse argumentet e Mia dhe të të dërguarve të Mi i morën për tallje. " (Kehf, 103-106)
Të vërtetën e ka thënë All-llahu i Madhëruar...
8 Për këtë temë shih më gjerësisht librin "Parimet Islame" të Ebu A'la El Mevdudit.
9 Për këtë lëmë më gjerësisht konsulto temën "La ilahe il-lall-llah-program i jetës."
10 Në ballë të atyre që e pranuan këtë të vërtetë është Xhulijan Heksli, njëri prej protagonistëve të "darvinizmit bashkëkohor."
Thirrja islame, në duart e Muhammedit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, në të vërtetë përfaqëson hallkën e fundit nga zinxhiri i gjatë i thirrjes në Islam, duke udhëhequr zinxhirin e Pejgamberëve të ndershëm.
Kjo thirrje në vazhdën e historisë njerëzore synonte të realizojë një çështje: njoftimin e njerëzve me Zotin e tyre Një dhe Të Vërtetë, robërimin e tyre vetëm ndaj Zotit të tyre dhe flakjen e robërimit ndaj krijesave. Njerëzit, përpos individëve të rrallë në periudha të shkurtra kohore, nuk e mohonin parimin e hyjnimit ose kurrë nuk e kanë refuzuar ekzistimin e All-llahut, por ata gabonin në njohjen reale të Zotit të tyre të Vërtetë ose All-llahut ia shoqëronin edhe disa zotëra të tjerë, o në formë të besimit dhe adhurimit, o në formë të sundimit dhe lojalitetit. Që të dyja janë shirk (ortakllëk, rivalitet) që njerëzit i nxjerr nga dini i All-llahut e për çka njoftoheshin përmes çdo pejgamberi, e pastaj kur harrohej koha e pejgamberisë renegonin në xhahilijjet nga i cili i nxori, dhe përsëri ktheheshin në shirk ndaj Zotit, o në besim dhe adhurim, o në lojalitet dhe sundim, o në të dyja së bashku.
Kjo është natyra e thirrjes islame në vazhdën e historisë njerëzore. Ajo synonte Islamin, Islamin e robërve që i nënshtrohet Zotit të robërve dhe lirimin e tyre prej robërimit ndaj njerëzve në robërim ndaj All-llahut dhe vetëm ndaj Tij, duke i nxjerrë nga pushteti i robërve, qeverisja, ligjet, parimet dhe traditat e tyre, në pushtetin e All-llahut, qeverisjen dhe sheriatin e Tij në të gjitha çështjet e jetës. Pikërisht për këtë arsye, Islami erdhi përmes Muhammedit sal-lall-llahu alejhi ve sellem ashtu siç erdhi më parë përmes pejgamberëve të tjerë të ndershëm. Erdhi që t'i kthejë njerëzit në sundimin e All-llahut, siç është rasti me tërë hapësirën e cila i rrethon ata. Andaj, medoemos duhet që pushteti i cili e sistemon ekzistencën e tyre ta sistemojë edhe jetën e tyre, ashtu që të mos veçohen ata me sistem, pushtet dhe mbikëqyrje e pastaj të mos i nënshtrohen sistemit, pushtetit dhe mbikëqyrjes së Atij i cili e mban në jetë tërë Gjithësinë. Madje, Ai është i cili e mbikëqyr jetën e tyre në ato sfera ku nuk mund të ketë gisht vullneti i tyre.
Njerëzit u janë nënshtruar ligjeve natyrore të prodhimit hyjnor gjatë formimit por edhe gjatë zhvillimit të tyre, sa janë të shëndoshë por edhe kur sëmuren, dhe sa janë të gjallë por edhe kur të vdesin. Po ashtu ata u janë nënshtruar këtyre ligjeve kolektivisht por edhe individualisht si rezultat i veprimtarisë së tyre të lirë. Ata nuk mund ta ndryshojnë rrugën e All-llahut në ligjet hapësinore të cilat e qeverisin dhe e mbikëqyrin këtë hapësirë. Prej këtu, ata duhet t'i nënshtrohen Islamit edhe në ato sfera ku janë të lirë sipas vullnetit dhe ta bëjnë sheriatin e All-llahut qeverisës në çdo çështje të jetës së kësaj bote, duke e harmonizuar aspektin e lirë zgjedhor me aspektin e determinuar natyror dhe duke e harmonizuar tërë ekzistencën e tyre me të dy aspektet me tërë ekzistencën hapësinore.8
Megjithatë, xhahilijjeti ushtron sundimin e njerëzve me anë të njerëzve dhe vetmohet e del nga rendi kozmik, në të cilin ndeshet metodologjia e aspektit të lirë zgjedhor në jetë me atë të determinuar natyror. Xhahilijjeti me të cilin është ballafaquar çdo pejgamber duke i thirrur njerëzit në Islam dhe në Një, të vetmin Zot, me të cilin është ballafaquar edhe Resulull-llahu sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem me anë të thirrjes së tij, ky xhahilijjet pra nuk ka qene i pranishëm vetëm në teori, bile ndonjëherë edhe ndoshta nuk ka pas absolutisht teori, por ai ka qenë i pranishëm në një grusht aktiv i cili manifestohej në shoqëri, ku ajo shoqëri i nënshtrohej udhëheqjes, botëkuptimeve, parimeve, koncepcioneve, ndjenjave, traditave dhe dokeve të xhahilijjetit. Kjo shoqëri ishte homogjene ndërmjet individëve të saj me anë të bashkëpunimit të ndërsjellë, unitetit, harmonizimit, lojalitetit dhe ndihmës brenda anëtarëve të saj me anë të pjesëmarrjes aktive dhe një sjellje e këtillë mundësonte që kjo shoqëri të aktivizohej, me apo pa vetëdije, për ruajtjen e ekzistencës së saj, mbrojtjen e qenies së saj dhe asgjësimin e faktorëve të rrezikshëm të cilët e rrezikonin atë ekzistencë dhe këtë qenie në cilëndo formë të mundshme.
Për shkak se xhahilijjeti nuk përfaqësohet në teori të zhveshur por përfaqësohet në trup aktiv përmes asaj që e thamë, atëherë edhe përpjekja për ta çrrënjosur këtë xhahilijjet dhe kthimi i njerëzve drejt All-llahut përsëri, nuk lejohet, por as që do të ketë ndonjë efekt të përfaqësohet me teori të zhveshur, ngase ajo nuk do të ishte as e barabartë me xhahilijjetin e pranishëm dhe të përfaqësuar në trup aktiv dhe organik, e ku më që të jetë dominuese ndaj tij siç edhe kërkohet në rast të përpjekjes për çrrënjosjen e një realiteti me një realitet tjetër i cili do të ishte plotësisht i ndryshëm në natyrë, metodologji, në çështjet e përgjithshme dhe të pjesërishme. Bile, medoemos që kjo përpjekje e re të përfaqësohet në një trup aktiv organik edhe më të fortë në parimet teorike dhe organizative të saj, në lidhshmëritë, marrëdhëniet dhe gërshetimet ndër shpirtërore, nga ajo shoqëri xhahilite ekzistuese.
Parimi teorik mbi të cilin ngrihet Islami-në mbarë historinë njerëzore - është parimi i dëshmisë la ilahe il-lall-llah që ka për qëllim mëvetësimin e All-llahut, lavdi pastë, me hyjnim, zotërim, mbisundim, pushtet dhe qeverisje. Ta më vetësojmë Atë me këto atribute duke e besuar me vetëdije, duke e adhuruar me ndjenja dhe duke e praktikuar Ligjin e Tij në jetën tonë praktike. Dëshmia se nuk ka hyjni tjetër përveç All-llahut, realisht nuk gjendet e as që do të konsiderohej realisht ekzistuese pos në këtë formë të përkryer e cila i jep ekzistencë reale dhe të vërtetë dhe me të cilën do të vërtetohej deklaruesi i saj a është apo nuk është musliman.
Domethënia e konfirmimit të këtij parimi nga pikëpamja teorike është që jeta e njerëzve t'i kthehet tërësisht All-llahut, të cilët nuk do të gjykonin në asnjë çështje prej çështjeve të saj e as në ndonjë pore prej poreve të saj nga mendja e tyre, por, duke iu kthyer vendimit të All-llahut dhe duke e vënë në jetë atë. Vendimin e All-llahut ata nuk mund ta njohin pos përmes një burimi i cili ua komunikon, e ai është Resulull-llahu sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Një fakt i tillë përfaqësohet në pjesën e dytë të dëshmisë nga kondita e parë e Islamit, e ajo është: Dëshmia se Muhammedi është I dërguari i All-llahut.
Ky pra është parimi teorik në të cilin përfaqësohet Islami dhe ngrihet mbi të. Ky parim formon program të plotë për jetën vetëm atëherë kur të zbatohet në të gjitha çështjet e jetës. Me të besimtari do t'u bëjë ballë të gjitha hollësive të jetës individuale dhe kolektive dhe atë brenda shtetit islam dhe jashtë tij, në marrëdhëniet e tij me shoqërinë muslimane dhe në marrëdhëniet e shoqërisë muslimane me shoqëritë tjera.9
Mirëpo, Islami, siç thamë, nuk synonte që të prezantohej vetëm në teori të zhveshur, ta pranojë kush të dojë me besim dhe ta manifestojë me ibadet, e pastaj të mbeten përfaqësuesit e tij në këtë mënyrë individë brenda qenies organike të trupit aktiv xhahilit të ushtruar praktikisht. Ekzistenca e tyre në këtë mënyrë, sado që të jetë i madh numri i tyre, nuk do të mund ta sjellë Islamin në ekzistencë reale, ngase individët muslimanë teoretikisht të futur në përbërjen organike të shoqërisë xhahilite, do të detyrohen gjithsesi t'u përgjigjen kërkesave të kësaj shoqërie organike.
Ata, dashtë e pa dashtë, me apo pa vetëdije, do t'i plotësojnë nevojat elementare për mbi jetimin e kësaj shoqërie e cila doemos duhet të ekzistojë. Kështu ata do të mbrojnë qenien e saj dhe do t'i mënjanojnë faktorët të cilët e rrezikojnë ekzistencën dhe qenien e saj, ngase qenia organike i ushtron këto detyrime ndaj të gjithë pjesëmarrësve në të, pa marrë parasysh a dëshirojnë apo nuk dëshirojnë ata. Kjo do të thotë se individët muslimanë teoretikisht do të mbeten sigurisht në ekzistencë, por me anë të garancive të shoqërisë xhahilite, për të cilën teoretikisht punojnë për ta çrrënjosur. Ata në qenien e saj do të mbeten qeliza të gjalla të cilat do të ndihmojnë me potencialin e tyre për të ekzistuar dhe për t'u zhvilluar (xhahilijjeti sh.p.). Ata do t'ua ofrojnë aftësitë, përvojën dhe angazhimet e tyre dhe në këtë mënyrë edhe më tej do të vitalizohet dhe përforcohet shoqëria xhahilite, në vend që lëvizja e tyre të jetë në drejtim të përmbysjes së kësaj shoqërie dhe vendosjes së shoqërisë islame!
Që këtu, ishte e domosdoshme që parimi i teorisë islame (kemi për qëllim akiden), të përfaqësohet në trup organik - aktiv që nga momenti i parë. Duhej patjetër të formohet një trup organik - aktiv tjetër jashtë trupit xhahilit, i ndarë dhe i pavarur nga trupi organik -aktiv i xhahilijjetit të cilin Islami synon ta çrrënjosë. Qendra e këtij trupi të ri ishte në udhëheqjen e re të përfaqësuar nga Resulull-llahu sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, e pas tij në çdo udhëheqje islame e cila synon kthimin e njerëzve në hyjnimin e vetëm të All-llahut, zotërimin, mbisundimin, qeverimin, pushtetin dhe sheriatin e Tij. Kjo ka për qëllim që çdokush që dëshmon se nuk ka hyjni tjetër pos All-llahut dhe se Muhammedi është I dërguar i Tij, ta tërheq lojalitetin e tij nga trupi aktiv - xhahilit - në të vërtetë nga trupi prej të cilit doli-dhe nga udhëheqja e atij trupi në cilëndo formë të ishte, qoftë në formë të udhëheqjes fetare të udhëhequr nga priftërinjtë, pastorët, magjistarët, fallxhorët apo kushdo tjetër prej tyre, qoftë në formë të udhëheqjes politike, sociale dhe ekonomike siç edhe ishte te Kurejshët. Ai këtë lojalitet duhet ta përkufizojë vetëm në trupin e ri organik - aktiv të Islamit dhe në udhëheqjen e tij muslimane.
Kjo ishte e domosdoshme që të realizohet që nga momenti i parë i hyrjes së muslimanit në Islam dhe artikulimit të dëshmisë la ilahe il-lall-llah muhammedur resulull-llah, sepse prania e shoqërisë muslimane nuk mund të realizohet thjesht vetëm me vendosjen e parimit teorik në zemrat e individëve, sado që të rritet numri i tyre, derisa të mos përfaqësohet në trup organik të konsoliduar dhe të ndihmuar mes veti, i cili do të kishte prani të pavarur dhe të mëvetësishme, e që anëtarët e tij do të vepronin në mënyrë pjesëmarrëse (anëtarësuese) siç është rasti me organet e një qenieje të gjallë, për ta përforcuar, për ta thelluar dhe për ta zgjedhur praninë e tij. Po ashtu, edhe për mbrojtjen e qenies së tij nga faktorët të cilët e rrezikojnë praninë dhe qenien e tij. Ata këtë do ta bënin nën një udhëheqje të pavarur nga udhëheqja e shoqërisë xhahilite, e cila do ta organizonte lëvizjen e tyre dhe do ta harmonizonte. Ajo do t'i shpinte drejt përforcimit, thellimit dhe zgjerimit të pranisë së tyre islame dhe për zmbrapsjen, kundërvënien dhe asgjësimin e pranisë tjetër xhahilite.
Kështu u gjet Islami, i përfaqësuar në parimin teorik global por i përgjithësuar, që në të njëjtën kohë ngrihet edhe trupi organik - aktiv, i pavarur dhe i mëvetësishëm nga shoqëria xhahilite duke u bërë oponent i saj. Ai asnjëherë nuk u gjet në formë të teorisë së zhveshur nga kjo prani faktike. Vetëm kështu mund të gjendet Islami përsëri. Nuk ka rrugë që mund ta kthejë formimin e tij nën hijen e shoqërisë xhahilite në çfarëdo kohe apo në çfarëdo vendi, pa mos i përfillur mësimet e tij të domosdoshme të cilat janë natyrë e formimit të tij organik - aktiv.
Prej këtu: Islami, duke e ndërtuar Ummetin islam mbi këtë parim dhe në pajtim me këtë metodologji, duke e vendosur praninë e tij mbi bazën e trupit organik-aktiv e që nyje e këtij trupi është akideja, kishte për qëllim afirmimin e njerëzisë së njeriut, përforcimin, stabilizimin dhe ngritjen e saj mbi të gjitha komponentet tjera që gjenden në qenien njerëzore. Ai këtë e avancoi mbi metolodogjinë e tij konsekuente përmes të gjitha parimeve, mësimeve, ligjeve dhe dispozitave të tij.
Qenia njerëzore merr pjesë me të gjitha qeniet shtazore, bile edhe me qeniet joorganike në disa cilësi prej të cilave supozojnë ithtarët e shkencës laiko-xhahilite, se njeriu është shtazë si të gjitha shtazët, e ndonjëherë se është materie si çdo materie tjetër.
Megjithatë, njeriu edhe pse merr pjesë me shtazët dhe gjërat inorganike në disa cilësi, ai përsëri ka veçori të cilat e dallojnë dhe e veçojnë duke e shfaqur si qenie të veçantë. Andaj, ithtarët e shkencës laiko-xhahilite u detyruan të dorëzohen atëherë kur faktet objektive ua ngufatnin mendimet. Ata u detyruan të dorëzohen por duke qenë jo të qartë dhe jo të sinqertë.10
Prej rezultateve të shkëlqyeshme objektive të metodologjisë islame në këtë çështje, për vendosjen e trupit islam mbi të vetmen nyje të akides pa mos u kapur për nyjet e kombit, atdheut, racës, gjuhës dhe interesave rajonale të cilat janë të kufizuara, lokaliste dhe të përçudshme, dhe për spikatjen e veçorive të njeriut në të njëjtin trup përmes zhvillimit dhe përparimit pa mos hyrë në cilësitë e përbashkëta me shtazët, prej rezultateve të shkëlqyeshme dhe objektive të kësaj metodologjie është: arritja e shoqërisë muslimane që të bëhet shoqëri e hapur për të gjitha kombet, popujt, racat dhe gjuhët pa mos trilluar barriera të këtij lloji të çuditshëm shtazarak! Edhe pse në gjirin e shoqërisë muslimane janë shtrirë të gjitha komponentët e veçorive njerëzore dhe dallimet e saj, ato në këtë gji u miqësuan dhe u vëllazëruan. Prej tyre u formua një kompleks i mahnitshëm organik dhe atë për një kohë që relativisht është shumë e shkurtë. Ky grusht i çuditshëm, i homogjenizuar dhe i unjësuar, krijoi një qytetërim të shkëlqyeshëm kolosal, i cili në vete përfshiu gjithë potencialin njerëzor-intelektual të asaj kohe përbri largësive hapësinore dhe mjeteve të dobëta komunikuese.
Në atë shoqëri të avancuar islame u bashkuan: arabi, persiani, siriani, egjiptasi, marokieni, turku, kinezi, indusi, romaku, greku, indoneziani, afrikani dhe të gjithë popujt dhe kombet tjera. Aty u bashkuan të gjitha veçoritë e tyre që të veprojnë të gërshetuara, të ndihmuara dhe të harmonizuara për ndërtimin e shoqërisë muslimane dhe të qytetërimit islam. Ky qytetërim kolosal asnjëherë nuk ka qenë arab por gjithmonë ka qenë islam dhe asnjëherë nuk ka qenë kombëtar por gjithmonë akaidor.
Të gjithë u bashkuan në radhë të barabarta, me gërshetën e dashurisë dhe me ndjenjën e angazhimit vetëm për një synim. Që të gjithë ata ofruan shkallën më të lartë të aftësisë së tyre, afirmuan karakteristikat më të frytshme të etniteteve të tyre, dhanë përvojat më produktive individuale, kombëtare dhe historike për ndërtimin e shoqërisë së vetme të cilës i përkasin të gjithë në mënyrë të barabartë. Ata i bashkon një nyje e cila i lidhë për Zotin Një të tyre, në të cilën spikatet njerëzia e tyre si veçori pa ndonjë pengesë. Këto janë disa karakteristika të cilat në mbarë historinë nuk i posedoi asnjë bashkësi tjetër.
Shoqëria më e njohur njerëzore në historinë e vjetër është shoqëria e Perandorisë Romake. Ajo me të vërtetë tuboi rreth vete popuj të ndryshëm, gjuhë të ndryshme, raca të ndryshme dhe përzierje të ndryshme. Megjithatë, e gjithë kjo nuk u ngrit me anë të një gërshete njerëzore dhe nuk u përfaqësua me ndonjë ideal të madh siç është akideja. Shoqëria e tillë ishte e ndarë në klasa: klasa e skllavopronarëve dhe klasa e skllevërve. Kjo në një aspekt. Aspekti tjetër është se ajo shoqëri ishte raciste, e bazuar në dominimin e racës romake përgjithësisht dhe robërimin e të gjitha racave tjera. Andaj edhe kjo shoqëri nuk e arriti kulmin e shoqërisë islame dhe as që e ka dhënë frytin të cilin e dha shoqëria islame.
Edhe në historinë bashkëkohore janë ngritur shoqëri të ndryshme. Shembull kemi ngritjen e Perandorisë britanike.
Por, kjo ishte e njëjtë si shoqëria romake të cilën e trashëgoi! Shoqëri nacionaliste dhe shfrytëzuese, e ngritur mbi bazën e dominimit të popullit anglez dhe shfrytëzimit të kolonive të cilat ia bashkuan perandorisë. Të njëjta janë edhe perandoritë e tjera evropiane: perandoria spanjolle, portugeze dhe ajo franceze, që të gjitha në ate shkallë të ulët, të kobshme dhe përbuzëse. Pastaj erdhi komunizmi i cili dëshiroi të formojë shoqëri të një Uoji tjetër e cila do t'i kapërcejë barrierat e gjinisë, kombësisë, lokalizmit, gjuhës dhe racës.
Megjithatë, ai nuk e ngriti atë shoqëri mbi parimin e njerëzisë së përgjithshme por mbi parimin e klasës, kështu që kjo shoqëri ishte faqja tjetër e shoqërisë së vjetër romake. Ajo ishte shoqëri e cila u ngrit mbi bazën e klasës skllavopronare kurse kjo tjetra mbi bazën e klasës së të shkretëve dhe të mjerëve (proletariatit). Ajo bartte me vete ndjenjën e urrejtjes së kobshme mbi të gjitha klasat tjera! Andaj edhe nuk mund të paramendohej që ky grusht i vogël me plot urrejtje të japë ndonjë fryt tjetër pos asaj që është më e zezë për qenien njerëzore. Ky grusht ishte fillim i paramenduar vetëm për afirmimin e cilësive shtazore, për zhvillimin dhe vendosjen e tyre duke konsideruar se nevojat kryesore të njeriut janë ushqimi, vendbanimi dhe seksi, e të cilat pa dyshim janë nevoja parësore shtazarake, dhe, duke konsideruar se historia e njeriut është histori e kërkimit të ushqimit!!!
Islami u veçua me metodologjinë e tij hyjnore në afirmimin e veçorive më subtile të njeriut, për zhvillimin dhe përparimin e tyre në ndërtimin e shoqërisë njerëzore. Ai edhe tani është i veçantë. Ata të cilët çalojnë nga ai dhe kalojnë në ndonjë metodologji tjetër e cila bazohet mbi cilëndo bazë tjetër, qoftë kombëtare, racore, rajonale, klasore dhe të gjitha infektimet tjera përbuzëse, që të gjithë në realitet janë armiq të njeriut!
Bartës të të gjitha këtyre ideologjive janë ata të cilët nuk dëshirojnë që njeriu të veçohet në këtë ekzistencë me veçoritë e tij më fisnike, ashtu siç e krijoi All-llahu dhe e bëri të natyrshëm. Ata janë të cilët nuk dëshirojnë që shoqëria e tyre të përfitojë nga aftësitë më të larta të llojit të vet, veçorive dhe përvojave të tyre në formë të homogjenizimit dhe harmonizimit. Ata janë për të cilët All-llahu thotë:
"Thuaj: A t'ju tregojmë për më të dëshpëruarit në veprat e tyre? Ata janë, veprimi i të cilëve u asgjësua në jetën e kësaj bote, e megjithatë ata mendojnë se janë duke bërë mirë. Të tillët janë ata që nuk besuan argumentet e Zotit të tyre, as takimin (ringjalljen) me Të, andaj veprat e tyre shkuan huq dhe në Ditën e Gjykimit nuk do t'ju japim kurrfarë vlere. Këtë, ngase shpërblimi i tyre është xhehennemi, për shkak se nuk besuan, kurse argumentet e Mia dhe të të dërguarve të Mi i morën për tallje. " (Kehf, 103-106)
Të vërtetën e ka thënë All-llahu i Madhëruar...
8 Për këtë temë shih më gjerësisht librin "Parimet Islame" të Ebu A'la El Mevdudit.
9 Për këtë lëmë më gjerësisht konsulto temën "La ilahe il-lall-llah-program i jetës."
10 Në ballë të atyre që e pranuan këtë të vërtetë është Xhulijan Heksli, njëri prej protagonistëve të "darvinizmit bashkëkohor."