Nderi, xhelozia dhe turpi
Besimtari duhet të jetë xheloz për nderin e tij dhe ashtu sikurse nuk lejon që dikush të nëpërkëmbë nderin e tij ashtu edhe tjerët nuk dëshirojnë të nëpërkëmbet nderi i tyre.
Andaj disa dijetarë kanë thënë:
"عفة المرء على قدر غيرته"
"Njeriu ka nder aq sa ka xhelozi".
Kurse disa dijetarë tjerë e kanë lidhur nderin me turpin dhe kanë thënë:
(الحياء عاصم من الزنا).
"Turpi e mbron njeriun nga zinaja".
Kategoritë e turpit
Turpi është tre kategori edhe atë:
- Turpi nga All-llahu.
- Turpi nga njerëzit tjerë.
- Turpi nga vetvetja.
Kategoria më e madhe është turpi nga All-llahu dhe kjo kategori e turpit e mbron njeriun nga rënia në haram.
Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka treguar se turpi është pjesë e besimit, duke thënë:
"Turpi është prej besimit". (Buhariu dhe Muslimi).
Ai që s'ka turp, pikëpyetje se sa ka besim!
Frytet e nderit
Disa njerëz, të cilët janë robëruar nga epshet e tyre dhe jetojnë në prangat e pasioneve, mendojnë se njerëzit e ndershëm vuajnë dhe privohen nga kënaqësirat, duke mos ditur se nderi sjell fryte të tanishme dhe të mëvonshme, fryte të cilat njeriu i vjel në dynja dhe ahiret.
1- Shpëtimi dhe lavdërimi i All-llahut.
Njerëzit gëzohen pa masë ku i lavdëron ndonjë kryetar shteti, ndonjë drejtor shkolle, ndonjë profesor, apo ndonjë njeri i thjeshtë dhe mburret me këtë gjë. Aq sa më me publicitet të jetë njeriu që e lavdëron aq më tepër mburret. Para mendoni nëse një njeri e lavdëron All-llahu, Krijuesi i mbarë njerëzimit, Krijuesi i qiejve dhe tokës.
All-llahu, tebareke ve teala, thotë:
{ قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ. الَّذِينَ هُمْ فِي صَلاتِهِمْ خَاشِعُونَ. وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ. وَالَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَاةِ فَاعِلُونَ. وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ.إِلا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ. فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاءَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ {(المؤمنون:1-7).
"Është e sigurt se kanë shpëtuar besimtarët:
- ata të cilët janë të përulur dhe të kujdesshëm gjatë faljes së namazit,
- ata të cilët i shmangen të kotës (fjalë a punë),
- dhe ata të cilët rregullisht e japin zeqatin,
- dhe ata të cilët e ruajnë nderin e vet (sa i përket jetës intime),
- me përjashtim ndaj grave të veta (me kurorë) dhe ndaj atyre (robëreshave) që i kanë në pronësinë e vet, për të cilat nuk janë të qortuar,
- e kush kërkon përtej tyre (dëfrim nga të ndaluarat), të tillët janë ata që kanë shkelë normat e caktuara,...". (El-Muminun: 1- 7).
Lëvdata që s'mund të krahasohen me asnjë lëvdat. All-llahu, subhanehu ve teala, dëshmon se këta njerëz kanë besim dhe se janë të shpëtuar. Andaj cili njeri i mençur do t'i kishte zëvendësuar këto gjëra me epshin kalimtar dhe kënaqësirën e momentit?!
2- Xhenneti dhe begatitë e përhershme
All-llahu, subhanehu ve teala, u ka premtuar njerëzve të ndershëm dhe atyre që ruajnë organet e tyre se do të hyjnë në xhennet ku do të qëndrojnë përgjithmonë. Për këtë pasi që i përmendi cilësitë e tyre i mbaroi me këto ajete:
{ أُولَئِكَ هُمُ الْوَارِثُونَ. الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ{ (المؤمنون:10-11).
"Të tillët janë mu ata trashëgimtarët, të cilët e trashëgojnë Firdevsin dhe aty ata janë përgjithmonë". (El-Muminun: 10- 11).
Kurse Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thënë:
"من يضمن لي مابين لحييه وما بين رجليه أضمن له الجنة"( رواه البخاري (6474) و الترمذي (2408 ) .
"Ai që më garanton atë që ka mes dy buzëve dhe atë që ka mes dy këmbëve i garantoj xhennetin". (Buhariu dhe Tirmidhiu).
3- Qetësia dhe rehatia
Ai që jepet pas epsheve dhe pasionit vuan dhe përjeton denim të nxehtë të cilin nuk mund ta duron, kurse njeriu i ndershëm dhe i moralshëm jeton jetë të qetë dhe të rehatshme. Brenga e tij nuk është e njëjtë me brengën e njerëzve dhe mendimi i tij nuk preokupohet me atë që preokupohen mendimet e njerëzve tjerë. Nuk duhet të habitemi me këtë gjë. Sepse All-llahu, azze ve xhel-le, i Cili ka Krijuar njeriun dhe i Cili e Njeh më së miri, e ka krijuar për ta adhuruar dhe respektuar, andaj edhe nuk mund të jetojë jetë stabile dhe të rehatshme nëse nuk përqendron në fe të All-llahut.
Ashtu sikurse vetura nuk mund të ecë në rrugë të keqe, ashtu sikurse treni nuk mund të ecë pa binarë, ashtu edhe njeriu nuk mund të ecë jashtë rrugës që ia ka caktuar All-llahut, subhanehu ve teala.
Për këtë njerëzit e devijuar dhe të degjenuar nuk mund të jenë rehat, por kanë jetë përplot me strese dhe probleme dhe aspak nuk janë të qetë dhe stabil.
4- Kënaqësia e ngadhënjimit ndaj epshit
Nëse ata që jepen pas epshit gjejnë kënaqësi kur e shijojnë haramin atëherë djaloshi dhe vajza e ndershme gjejnë kënaqësi edhe më të madhe kur e mbrojnë nderin e tyre.
Burrëria e vërtet është kur arrin njeriu ti thotë vetes "ndal" dhe "jo", atëherë kur e dominon epshin dhe nuk dominohet prej tij. Kurse njeriu, të cilin e orienton dhe dominon epshi i vet, ai është më afër shtazëve, të cilët asgjë nuk i ndal nga epshi.
Kjo është beteja jonë, për këtë duhet të flasim, punojmë, kontribojmë dhe të japim shembull dhe çdo gjë tjetër nuk na ofron ardhmëri të lumtur dhe të rehatshme. E jona është të zgjedhim rrugën dhe opsionin!
All-llahu na ndihmoftë në rrugën e nderit dhe na mbrojtë nga rruga e degjenerimit dhe imoralitetit! Amin.
Bekir Halimi
Bekir Halimi,
25.5.2007
Besimtari duhet të jetë xheloz për nderin e tij dhe ashtu sikurse nuk lejon që dikush të nëpërkëmbë nderin e tij ashtu edhe tjerët nuk dëshirojnë të nëpërkëmbet nderi i tyre.
Andaj disa dijetarë kanë thënë:
"عفة المرء على قدر غيرته"
"Njeriu ka nder aq sa ka xhelozi".
Kurse disa dijetarë tjerë e kanë lidhur nderin me turpin dhe kanë thënë:
(الحياء عاصم من الزنا).
"Turpi e mbron njeriun nga zinaja".
Kategoritë e turpit
Turpi është tre kategori edhe atë:
- Turpi nga All-llahu.
- Turpi nga njerëzit tjerë.
- Turpi nga vetvetja.
Kategoria më e madhe është turpi nga All-llahu dhe kjo kategori e turpit e mbron njeriun nga rënia në haram.
Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka treguar se turpi është pjesë e besimit, duke thënë:
"Turpi është prej besimit". (Buhariu dhe Muslimi).
Ai që s'ka turp, pikëpyetje se sa ka besim!
Frytet e nderit
Disa njerëz, të cilët janë robëruar nga epshet e tyre dhe jetojnë në prangat e pasioneve, mendojnë se njerëzit e ndershëm vuajnë dhe privohen nga kënaqësirat, duke mos ditur se nderi sjell fryte të tanishme dhe të mëvonshme, fryte të cilat njeriu i vjel në dynja dhe ahiret.
1- Shpëtimi dhe lavdërimi i All-llahut.
Njerëzit gëzohen pa masë ku i lavdëron ndonjë kryetar shteti, ndonjë drejtor shkolle, ndonjë profesor, apo ndonjë njeri i thjeshtë dhe mburret me këtë gjë. Aq sa më me publicitet të jetë njeriu që e lavdëron aq më tepër mburret. Para mendoni nëse një njeri e lavdëron All-llahu, Krijuesi i mbarë njerëzimit, Krijuesi i qiejve dhe tokës.
All-llahu, tebareke ve teala, thotë:
{ قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ. الَّذِينَ هُمْ فِي صَلاتِهِمْ خَاشِعُونَ. وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ. وَالَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَاةِ فَاعِلُونَ. وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ.إِلا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ. فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاءَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ {(المؤمنون:1-7).
"Është e sigurt se kanë shpëtuar besimtarët:
- ata të cilët janë të përulur dhe të kujdesshëm gjatë faljes së namazit,
- ata të cilët i shmangen të kotës (fjalë a punë),
- dhe ata të cilët rregullisht e japin zeqatin,
- dhe ata të cilët e ruajnë nderin e vet (sa i përket jetës intime),
- me përjashtim ndaj grave të veta (me kurorë) dhe ndaj atyre (robëreshave) që i kanë në pronësinë e vet, për të cilat nuk janë të qortuar,
- e kush kërkon përtej tyre (dëfrim nga të ndaluarat), të tillët janë ata që kanë shkelë normat e caktuara,...". (El-Muminun: 1- 7).
Lëvdata që s'mund të krahasohen me asnjë lëvdat. All-llahu, subhanehu ve teala, dëshmon se këta njerëz kanë besim dhe se janë të shpëtuar. Andaj cili njeri i mençur do t'i kishte zëvendësuar këto gjëra me epshin kalimtar dhe kënaqësirën e momentit?!
2- Xhenneti dhe begatitë e përhershme
All-llahu, subhanehu ve teala, u ka premtuar njerëzve të ndershëm dhe atyre që ruajnë organet e tyre se do të hyjnë në xhennet ku do të qëndrojnë përgjithmonë. Për këtë pasi që i përmendi cilësitë e tyre i mbaroi me këto ajete:
{ أُولَئِكَ هُمُ الْوَارِثُونَ. الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ{ (المؤمنون:10-11).
"Të tillët janë mu ata trashëgimtarët, të cilët e trashëgojnë Firdevsin dhe aty ata janë përgjithmonë". (El-Muminun: 10- 11).
Kurse Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thënë:
"من يضمن لي مابين لحييه وما بين رجليه أضمن له الجنة"( رواه البخاري (6474) و الترمذي (2408 ) .
"Ai që më garanton atë që ka mes dy buzëve dhe atë që ka mes dy këmbëve i garantoj xhennetin". (Buhariu dhe Tirmidhiu).
3- Qetësia dhe rehatia
Ai që jepet pas epsheve dhe pasionit vuan dhe përjeton denim të nxehtë të cilin nuk mund ta duron, kurse njeriu i ndershëm dhe i moralshëm jeton jetë të qetë dhe të rehatshme. Brenga e tij nuk është e njëjtë me brengën e njerëzve dhe mendimi i tij nuk preokupohet me atë që preokupohen mendimet e njerëzve tjerë. Nuk duhet të habitemi me këtë gjë. Sepse All-llahu, azze ve xhel-le, i Cili ka Krijuar njeriun dhe i Cili e Njeh më së miri, e ka krijuar për ta adhuruar dhe respektuar, andaj edhe nuk mund të jetojë jetë stabile dhe të rehatshme nëse nuk përqendron në fe të All-llahut.
Ashtu sikurse vetura nuk mund të ecë në rrugë të keqe, ashtu sikurse treni nuk mund të ecë pa binarë, ashtu edhe njeriu nuk mund të ecë jashtë rrugës që ia ka caktuar All-llahut, subhanehu ve teala.
Për këtë njerëzit e devijuar dhe të degjenuar nuk mund të jenë rehat, por kanë jetë përplot me strese dhe probleme dhe aspak nuk janë të qetë dhe stabil.
4- Kënaqësia e ngadhënjimit ndaj epshit
Nëse ata që jepen pas epshit gjejnë kënaqësi kur e shijojnë haramin atëherë djaloshi dhe vajza e ndershme gjejnë kënaqësi edhe më të madhe kur e mbrojnë nderin e tyre.
Burrëria e vërtet është kur arrin njeriu ti thotë vetes "ndal" dhe "jo", atëherë kur e dominon epshin dhe nuk dominohet prej tij. Kurse njeriu, të cilin e orienton dhe dominon epshi i vet, ai është më afër shtazëve, të cilët asgjë nuk i ndal nga epshi.
Kjo është beteja jonë, për këtë duhet të flasim, punojmë, kontribojmë dhe të japim shembull dhe çdo gjë tjetër nuk na ofron ardhmëri të lumtur dhe të rehatshme. E jona është të zgjedhim rrugën dhe opsionin!
All-llahu na ndihmoftë në rrugën e nderit dhe na mbrojtë nga rruga e degjenerimit dhe imoralitetit! Amin.
Bekir Halimi
Bekir Halimi,
25.5.2007